28.12.2015, 18:29

Otobüsçünün kafası yine karışık…

Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin yaptırıp işletmeye açtığı şehirlerarası otobüs terminaliyle ilgili gelişmeleri epey bir zamandır izliyoruz. Son dönemde konunun iyice gerginleşmesi üzerine geçen sayımızda bunu manşete taşıdık. Ben de köşe yazımda buna ilişkin haksızlık ve yanlışlar ile çözüm önerilerimi ifade ettim. 

Yazımı hazırladıktan sonra TOFED’in yaptığı bu konuya ilişkin toplantının basın açıklaması elime geçti. Bu açıklama, işin çözümünün daha da zor olduğunu, bu zorluğun önemli bir kısmının da otobüsçülerden kaynaklandığını düşündürdü. Bu nedenle bu haftaki yazımda bu basın açıklaması üzerinde duracağım. 

İşin özeti
Bir kere belirteyim ki basın açıklaması, imla ve anlatım olarak çok kötü bir metin. Bırakınız bu açıklamanın çözüm getirmesini, şehirlerarası otobüsçülerin en büyük sivil mesleki örgütünün bu türden yazılarla itibar kazanması dahi zor. 
Bunun ötesinde; bu basın açıklaması, otobüsçülerin amacı hakkında bende tereddütler oluşturdu. Özet bir ifadeyle, otobüsçülerin neyin peşinde olduğunu pek anlamadım. Hani, niyetleri üzüm yemek mi, yoksa bağcı dövmek mi belli değil. 

Hak hukuk edebiyatı
Basın açıklamasının ikinci ve üçüncü paragraflarında pek kötü bir savunma ile Mersin’de otobüsçülerin otogarı kullanma hakkının gasp edildiği, iş ve çalışma hürriyetinin ihlal edildiği ve kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmesi suçunun işlendiği belirtilerek, kolluk kuvveti ve yargı şehir eşkıyalığına karşı ‘dur’ demeye çağırılıyor. Bu kadar ağır bir dil sorun çözemez. Bunun sorun çözme amaçlı olması da mümkün değildir. TOFED farklı düşünüyorsa hemen yargıya başvurmuş olmalıdır. 
Adı geçen suçlamaların nedeni şehirlerarası otobüslerin bu otogarda indirme-bindirme yaptırılmaması… Belirtelim ki, şehirlerarası otobüsler otogar veya terminallerde sadece yolcu indirme-bindirme yaparlar. Yani yolcu indirme-bindirme demek otogardan faydalanma demektir. 

Yönetmelik madde 60
Karayolu Taşıma Yönetmeliği, şehirlerarası otobüslere otogarlarda indirme-bindirme zorunluluğu getiriyor. Bir otogardan faydalanabilmek, hat açabilmek ve indirme-bindirme yapabilmek için otogardaki bir birimin mülkiyetine veya kullanım hakkına, bağımsız olarak veya birlikte sahip olunması gerekiyor. Yani bir otogarı kullanabilmek için taşımacının veya acentesinin otogarda yazıhanesi olacak. 
Bu kural, bütün otogarlarda uygulanıyor, tabii ki Mersin’de de uygulanacak. Yazıhanesi olmayan firmaya otogarın kullandırılmaması bu kurala dayanıyor. Yani yazıhanesiz firmalara otogar kullandırılmıyor. 
Yönetmeliğin ilk taslaklarından birinde bu düzenlemenin olmadığını hatırlıyorum, ama sonradan eklendi. Geçen haftaki yazımda Mersin Otogarı’nın bu haliyle kullanılabilmesi için bu düzenlemenin kaldırılabileceğinden söz ettim. Buna göre, biletleriniz şehiriçi yazıhanelerde satılacak, otogarda yazıhanenizin olup olmadığına bakılmayacak, otobüsünüz otogara gelip yolcusunu alacak ve çıkış parasını ödeyip gidecek. Otobüsçüler bu öneriye ne diyorlar? ‘Evet’ diyorlarsa Bakanlığı ikna etsinler, ‘evet’ demiyorlarsa Mersin’de de bu kuralın uygulanmasını kabul etmeliler. 

İhale işi…
Basın açıklamasının üçüncü ve dördüncü paragraflarında otogar işletme ihalesi en geniş biçimde eleştirilmeye çalışılmış. Buna da bağlı olarak önerilerin bir maddesinde ihale sözleşmesinin feshi isteniyor. Bunların büyük bir kısmının otobüsçünün konusu olmadığını düşünüyorum. Otobüsçünün işi, otogardan uygun bedelle iyi hizmet almaktır. Açıklamada hizmete ilişkin bir eleştiri görmedim. 40 otobüs yazıhanesi için yıllık 60-96 biner TL kira istendiği belirtiliyor. Bu miktarı beğenmemek, çok daha azını ödemek istemek otobüsçünün hakkı ama…

Acentelik işi
Otogarı alan şirketin tüm otobüs firmalarının acenteliğini yapmak istediği belirtiliyor. Kimse zorla acentelik alamaz, yapamaz. Firma istediğine verir. Bu türden zorlama otobüsçülerin işlettiği bazı terminallerde de gündeme geldi; yanlış. Otogarı işleten şirket, bazı yazıhaneleri kendine alıp acentelik de yapabilir. Tabii, isteyene. Eğer şirket kendisi acentelik yapacaksa bu yazıhaneler kendisinin olacağından kira söz konusu olmaz. Kimse de acentelikten başka kira bedeli ödemez. Eğer şirketin istediği acentelik bedeli acentelik yapacak yazıhanecinin komisyonundan düşükse bu iş otobüsçü lehine olabilir. Yazıhaneci-acenteci bundan memnun olmayabilir ama kusura bakmasın. 

Otobüsçü, terminalci değildir
Basın açıklamasının üçüncü ve dördüncü önerilerinde ilginçlik var. Üçüncü öneri net değil. Önce yazıhane ücretlerinin makul olması isteniyor -ki çok normal. Devamındaki ifadede terminalin otobüsçülerce işletilmesi kastediliyorsa durum değişir. Dördüncü öneri zaten açıkça bunu talep ediyor. Birileri terminalin işletmesine göz mü koymuş yoksa! Otobüsçünün işi terminal işletmek değildir. Terminali kimin değil, nasıl işlettiği önemlidir. Otobüsçülerin işlettiği terminaller çok mu iyi? Eğer, birileri terminal işletmeye göz koymuşsa, otobüsçüler buna alet edilmesin. Bunu yapacak olan ihaleye girseydi. ‘Ama ihale…’ demesinler. Kimsenin ihalesiz kazanma ayrıcalığı olamaz. 

Son sözler
Otobüs işletmecileri en az bedelle en iyi hizmeti almaktan öte bir tercih içinde olmamalı… Birilerinin terminale göz koyması veya otobüsçülere istediği fiyatla acentelik yapmak istemesi otobüsçünün derdi değildir. ■
2016’nın tüm okuyucularımıza sağlıklı, güzel ve başarılı bir yıl getirmesini dilerim. Yeni yılda tüm taşımalar güvenli olsun.
Yorumlar (0)
banner117
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 27 71
2. Fenerbahçe 26 62
3. Samsunspor 27 51
4. Beşiktaş 26 44
5. Eyüpspor 27 44
6. Gaziantep FK 26 38
7. Göztepe 26 37
8. Başakşehir 26 36
9. Trabzonspor 26 35
10. Kasımpaşa 27 35
11. Rizespor 27 33
12. Antalyaspor 27 33
13. Konyaspor 27 31
14. Alanyaspor 27 31
15. Bodrum FK 27 30
16. Sivasspor 27 27
17. Kayserispor 26 27
18. Hatayspor 26 19
19. A.Demirspor 26 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 30 59
2. Karagümrük 30 53
3. Erzurumspor 30 51
4. Bandırmaspor 30 50
5. Gençlerbirliği 30 48
6. İstanbulspor 30 46
7. Ahlatçı Çorum FK 30 45
8. Boluspor 30 44
9. Ümraniye 30 44
10. Amed Sportif 30 43
11. Iğdır FK 30 43
12. Keçiörengücü 30 42
13. Esenler Erokspor 30 41
14. Pendikspor 30 40
15. Sakaryaspor 30 39
16. Ankaragücü 30 38
17. Manisa FK 30 37
18. Şanlıurfaspor 30 34
19. Adanaspor 30 27
20. Yeni Malatyaspor 30 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 29 70
2. Arsenal 29 58
3. Nottingham Forest 29 54
4. Chelsea 29 49
5. M.City 29 48
6. Newcastle 28 47
7. Brighton 29 47
8. Fulham 29 45
9. Aston Villa 29 45
10. Bournemouth 29 44
11. Brentford 29 41
12. Crystal Palace 28 39
13. M. United 29 37
14. Tottenham 29 34
15. Everton 29 34
16. West Ham United 29 34
17. Wolves 29 26
18. Ipswich Town 29 17
19. Leicester City 29 17
20. Southampton 29 9
Takımlar O P
1. Barcelona 27 60
2. Real Madrid 28 60
3. Atletico Madrid 28 56
4. Athletic Bilbao 28 52
5. Villarreal 27 44
6. Real Betis 28 44
7. Mallorca 28 40
8. Celta Vigo 28 39
9. Rayo Vallecano 28 37
10. Sevilla 28 36
11. Getafe 28 36
12. Real Sociedad 28 35
13. Girona 28 34
14. Osasuna 27 33
15. Espanyol 27 28
16. Valencia 28 28
17. Deportivo Alaves 28 27
18. Leganes 28 27
19. Las Palmas 28 25
20. Real Valladolid 28 16