26.07.2015, 13:22

Otomarsan’ın kuruluşu - 2

Latif Karaali

Latif Karaali

Otomarsan AŞ’nin ilk Genel Müdürü Hasan Tahsin ÖNALP’ın anısına. (5)

1958 yılında Adnan Menderes’in talimatıyla İş Bankası’na dünyada başta gelen motorlu araç üreten şirketlere mektup gönderilmişti. Geçen sayıda detayları vardı.
Tabii Ahmet Veli Menger 1949 yılında Daimler-Benz AG’nin ana bayiliğini almıştı…
Ve sürekli Türkiye’de ağır vasıta üretimi ile montajını yapan bir fabrika kurma hayal etmiştir… etmektedir.
Ve Mercedes ile sürekli bu konu müzakere edilmiştir.
Ahmet Veli Menger’in Teknik Direktörleri ve Müşavirleri yüksek mühendis sayın Mahmut Hotin ve yüksek mühendis sayın Fuat Kazak’ın bu uzun ince yolda ciddi destekleri ve katkıları olmuştur.
* * *
10 yıl sonra gelen, İş Bankası’ndan gelen mektup bu hayalin gerçekleşmesine biraz daha yaklaştırır.
Mercedes, İş Bankası’na şu cevabı verir:
“Mektubunuzun içeriğini büyük ilgiyle okuduk, belirttiğiniz konular bizi çok ilgilendirdi. Biz de bu konuların ayrıntıları ile ilgili sizlerle görüşmeye hazırız.
1959 yılı başlangıcına kadar delegasyonumuzu kurup sizlerden randevu talep edeceğiz.”
* * *
1959 yılında İstanbul ve Stuttgartta etraflı görüşmeler yapılır.
Uzun bir maraton başlamıştır.
Netice itibari ile Daimler-Benz AG’nin fabrika kurma konusunda somut fikri oluşmuştur.
Mercedes, Mengerler’e fabrikanın kurulması için çok büyük sermaye gereklidir uyarısını yapar.
“50 milyon markın altında olmayacaktır” diye bir mektup yazar.
Ve Mengerler’e montaj projesi için Türk Hükümeti ile görüşmelere başlamasını tavsiye eder.
Mengerler’in Genel Mürdürü İshak Arslan bu vazife ile görevlendirilir.
Görevlendirilir de Türk Hükümeti farklı düşünmektedir.
Hükümetin düşüncesi; yabancı sermaye iştirakiyle montaj başlayacak… bir şirket kurulmalı lakin en fazla 7 yıl içinde üretimini yüzde 75-80 yerli muhtevalı üretimden parça kullanmalı. 
* * *
Ve Koordinasyon Vekaleti (Bakanlığı) Mengerler’e bir aşağıdaki mektubu yazar:
3.12.1959 tarihli dilekçemize K:
Dilekçenizin incelenmesinde aşağıda gösterilen hususların bilinmesine ihtiyaç görülmüştür.
1) Montajı yapılacak kamyonları evsafı, tipi, modeli, tonajı, karoseri tip ve evsafı,
2) Halihazırda yapılan ithalatla yukarıda 1’inci maddedeki  vasıflardaki beher kamyonun F.O.B ithal bedeli, unsurları ayrı ayrı gösterilmek üzere maliyet ve satış fiyatları,
3) Her model ve tipten beher senede monte edilecek kamyon adedi,
4) Bütün parçaları ihtiva eden demonte halde her tip ve model kamyon  F.O.B ithal kıymeti, montajı memleketimizde yapıldığı taktirde unsurları ayrı ayrı gösterilmek üzere maliyet ve satış fiyatları,
5) Memleketimizde yardımcı sanayiden istifade edilerek temin edileceği bildirilen parçaların isim, parça numarası, maliyetleri ve her birinin hangi menbadan temin edileceği,
6) 5’inci maddede zikredilen parçalar haricinde beher tip ve model kamyon montajı için ithal edilecek parçaların F.O.B. kıymetleri,
7) Bu şekilde monte edilen kamyonların unsurları ayrı ayrı gösterilmek üzere maliyet ve satış fiyatları,
Montaj ve imalat için temin edilecek makine, tezgah ve techizatın isim ve vasıfları F.O.B. ithal bedelleri, bunların hangi menbalardan ne şekilde temin edilecekleri, 
(…)
Yukarıda istenilen malumatın acilen vekaletimize irsali rica olunur.
* * *
Bu arada Magirus, Leyland, Alfa Romeo, Ford ve Chrysler firmaları Ankara’ya müspet teklifler getirmişlerdir.
Yıl 1960’a doğru iç siyaset hareketlenmiştir.
27 Mayıs 1960 ihtilali olur.
Ve proje buzdolabına kaldırılır.
Ancak Türkiye’de finansman ve döviz darlığından araç ithali gittikçe zorlaşmaktadır. ■
#Otomarsan #ın #kuruluşu #2
Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi
Dr. Zeki Dönmez
Dr. Zeki Dönmez
Terminal dışı varış-kalkış...
26 Şubat 2013
Sami Acerüzümoğlu
Sami Acerüzümoğlu
Seyahatname-3
12 Aralık 2024
Yorumlar (0)
banner117
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 27 71
2. Fenerbahçe 26 62
3. Samsunspor 27 51
4. Beşiktaş 26 44
5. Eyüpspor 27 44
6. Gaziantep FK 26 38
7. Göztepe 26 37
8. Başakşehir 26 36
9. Trabzonspor 26 35
10. Kasımpaşa 27 35
11. Rizespor 27 33
12. Antalyaspor 27 33
13. Konyaspor 27 31
14. Alanyaspor 27 31
15. Bodrum FK 27 30
16. Sivasspor 27 27
17. Kayserispor 26 27
18. Hatayspor 26 19
19. A.Demirspor 26 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 30 59
2. Karagümrük 30 53
3. Erzurumspor 30 51
4. Bandırmaspor 30 50
5. Gençlerbirliği 30 48
6. İstanbulspor 30 46
7. Ahlatçı Çorum FK 30 45
8. Boluspor 30 44
9. Ümraniye 30 44
10. Amed Sportif 30 43
11. Iğdır FK 30 43
12. Keçiörengücü 30 42
13. Esenler Erokspor 30 41
14. Pendikspor 30 40
15. Sakaryaspor 30 39
16. Ankaragücü 30 38
17. Manisa FK 30 37
18. Şanlıurfaspor 30 34
19. Adanaspor 30 27
20. Yeni Malatyaspor 30 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 29 70
2. Arsenal 29 58
3. Nottingham Forest 29 54
4. Chelsea 29 49
5. M.City 29 48
6. Newcastle 28 47
7. Brighton 29 47
8. Fulham 29 45
9. Aston Villa 29 45
10. Bournemouth 29 44
11. Brentford 29 41
12. Crystal Palace 28 39
13. M. United 29 37
14. Tottenham 29 34
15. Everton 29 34
16. West Ham United 29 34
17. Wolves 29 26
18. Ipswich Town 29 17
19. Leicester City 29 17
20. Southampton 29 9
Takımlar O P
1. Barcelona 27 60
2. Real Madrid 28 60
3. Atletico Madrid 28 56
4. Athletic Bilbao 28 52
5. Villarreal 27 44
6. Real Betis 28 44
7. Mallorca 28 40
8. Celta Vigo 28 39
9. Rayo Vallecano 28 37
10. Sevilla 28 36
11. Getafe 28 36
12. Real Sociedad 28 35
13. Girona 28 34
14. Osasuna 27 33
15. Espanyol 27 28
16. Valencia 28 28
17. Deportivo Alaves 28 27
18. Leganes 28 27
19. Las Palmas 28 25
20. Real Valladolid 28 16