Otomarsan'ın kuruluşu - 4

Mengerler isim önermiş, Mercedes kabul etmemiş. Okuduğum belgede şu yazılı; Mengerler, Mercedes’e şu ismi teklif etmiştir: Türk Mercedes-Benz AŞ.

Mercedes, 8 Temmuz 1964 tarihli ilk cevabında Mercedes-Benz veya Daimler-Benz isimlerinin kullanılmasına rıza göstermez.

Marka hakları sebebiyle reddeder.

İsim üzerine tartışmalar sürer...

Sermaye yapısı, ortaklık ve hissedar payları üzerine tartışmalar sonucu Mengerler ile Mercedes-Benz mutabakata varır. Mercedes-Benz yüzde 70, Mengerler yüzde 30.

Ancak!

Bürokrasi, Hükümet, Bakanlık reddeder…

Ve yabancı sermayenin en fazla yüzde 48 olabileceği bildirilir.

* * *

Sene 1965…

Türk Hükümeti yatırım müsaadesine zorluk çıkarır. Yabancı sermayenin iştirakinin yüzde 50’nin altında olması gerektiği şartını koyar.

Ardından da yabancı sermaye yatırımlarını sınırlayan yeni bir kararname çıkar…

* * *

Bugün, yıl 2008… Hükümet yabancı sermaye girişinin artmasını güç kaynağı olarak görüyor.

* * *

Zor geçen görüşmelerden sonra Türk Ticaret Bakanlığı, 5 Nisan 1965 tarihli mektubuyla Karoseri Fabrikası kuruluşunu reddeder.

Daha doğrusu,, bir defa daha reddeder.

* * *

Ankara’daki Almanya Büyükelçisi’nin desteğiyle Türk Hükümeti’nden, rakip firmalara göre daha da zorlaştırılmış şartlar altında, müsaade alınır.

Ancak;

Bu müsaadenin ‘Mercedes’in yazılı şartlara uyacağını bizzat bildirmesi halinde geçerliliği onaylanacağı’ bildirilir…

Top artık Mercedes’tedir.

* * *

Mercedes de onay verebilmek için yeni sermaye yapısı ve ihtiyacını, gerekli olabilecek sermaye artırımlarının Türk ortak tarafından karşılanacağının garantisini ister.

… ve en önemlisi Türkiye’den bir başka ortağın daha alınmasını arzuladığını bildirir.

* * *

Zaman geçmektedir…

Bir taraftan fabrikanın yapımı sürer, öbür taraftan üretilecek araçların teknik çalışmaları.

Bulunan ortakların ve adayların çoğunun ya sermayeleri yeterli değildir ya da Mercedes ve Mengerler kabul etmiyordur.

Mercedes, ancak ön anlaşma ile bağlanacak bir ortak bulunduğunda hükümetin istediği belgeyi vermek için ısrar eder.

Hükümet de zamanın daraldığını belgenin bir an önce verilmesi gerektiğini söyler.

Hükümetin tanıdığı süre dolmak üzeredir.

Mengerler, tüm sorumluluğu aldığını bir mektupla Mercedes’e iletir.

Bunun üzerine Mercedes iki alternatif mektup hazırlar.

Birinci Mektup; sitem dolu Türk Hükümetinin olumsuz yanıtlara karşılık engellerle dolu niyet beyan mektubu…

İkinci Mektup; Türk Hükümetinin istekleri doğrultusunda,

 Türk Hükümeti ile görüşmek üzere Mercedes’ten Bay Edzard Reuther ve Bay Fritz Illig Ankara’ya gönderilir.

Mektuplardan birini vereceklerdir.

Mektupların ilki verilirse bu hayal suya düşecek.

Otomarsan Kurulamayacak

Ankara’daki Alman Büyükelçisi tekrar devreye girer.

 

Olumlu mutabakat mektubunu vermelerini tavsiye eder.

 

Reuther de gerçekten olumlu olan mutabakat mektubunu hükümete sunar.

 

 

Ticaret Bakanlığı’nın şartları şunlardır:

 

- Belli bir ürünün üretiminin belli bir oranına ihraç şartı…

 

- İkinci seneden sonra sermaye artışı…

- Mercedes, patent ya da bilgi aktarımı (know-how) hakkı adı altında para talep edemeyecektir.

 

- Şaseyi yerli imalatçılara da satmak zorundadır.

 

- Kararname tarihinden bir yıl içinde üretime başlanacaktır.

 

Bir de en önemlisi:

Talebin Bakanlar Kurulu’na sunulması için Mercedes’in mezkur kararnameyi aynen kabul ettiğini ve hiçbir itirazının bulunmadığını bildiren noterden tasdikli bir taahhütname verilmesi şart koşulur…

* * *

 

Taahhütnameler verilir

04 Mart 1966’ ta Mercedes’le birlikte Türkiye’de bir otobüs Karoseri Fabrikası kurmak için gerekli Bakanlar Kurulu Kararnamesi alınmıştır.

 

Şimdi firmanın kuruluşuna geldik…

 

Önemli nokta; formalitelerin  ve anlaşmaların gerçekleştirilmesi…

Ve daha da önemlisi.

Ortak bulunması.

Ve ortak bulunur…

Ancak.