21.09.2015, 15:20

Plaka düzeni değişmeli

Ülkemizde etnik ayrımcılığın ve bazı kesimlere olumsuz davranışların artması ve bunun taşımacılığa da sirayet etmesini geçen yazımda konu etmiştim. O yazıda şehirlerarası yolcu firmalarına ve çalıştıkları yörelere göre yapılan ayrımcı uygulamaların tehlikelerinden ve yanlışlarından söz etmiştim.

Taşıtlara ayrımcılık yapılması sadece şehirlerarası otobüs firmalarının durumu ile ilgili değil. Bazı yerlerde taşımacılıkta kullanılan veya kullanılmayan tüm taşıtlara plakalarına göre ayrımcılık yapıldığını hep duyuyoruz. Bu sadece taşımacılarla ilgili değil, tüm taşıt sahipleri ile ilgili çok önemli bir konu. Öyle ki Güneydoğu ve bazı Doğu illerinde o ilin plakasına kayıtlı olandan daha fazla İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya gibi yerlere kayıtlı taşıtlar bulunması, böyle bir endişenin ne kadar çok olduğunu gösterir. Bir de bu, belki o illerde yaşayanların başka illerde yaşama arzusunu da ifade edebilir. 

Tanım gereklidir

İnsanların ve canlı cansız varlıkların benzerlerinden net biçimde ayırt edilmesi bir ihtiyaçtır. Bunun nedeni insana ve varlıklara ilişkin, haklar ve sorumluluklar olarak açıklanabilir. Küçük yerleşim birimlerindeki insanların ayrımı öncelerde kolayca mümkündü. Meslek veya lakapları buna yeterdi. Demirci Hasan, Kel Ahmet, Ali Ağa gibi. Keza hayvanlar için de bu ayrımlar kolayca yapılabilirdi. Koca boynuzlu koç, karabaş köpek gibi. Bu tanımlar zaman içinde yetmez olunca, değişik yöntemler gelişti. İnsanlar için baba adı, doğum tarihi, doğum yeri, ana adı, nüfusa kayıtlı olduğu yer, ikamet ettiği yer vs. gibi bilgiler kişilerin tanımlanmasında kullanılmaya başlandı. Buna rağmen, kişilerde de zaman zaman bazı karışıklıklar yaşanmadı değil… Buna da çözüm olarak en son TC kimlik numarası getirildi ki, artık bu numara ile hiç kimsenin başka bir kişi ile karışması mümkün değil. Tabii, sahtelik yapılmadığı sürece.
Bırakınız insanları artık hayvanların bile özel kimlikleri veya numaraları var. 

Araçlara gelince

Otomobillerin ilk kullanıldığı dönemlerde sayıları pek az olduğu için kolayca tanımlanmaları mümkündü. Kırmızı Ford, yeşil cip, beyaz Mercedes gibi... Daha sonra plakaların en basit şekli kullanılmaya başlandı: İstanbul 13 gibi. Zaman içinde gelişmiş plakalara geçildi, bugün bazı kişi veya kuruluşların özel plakaları dışında hepimizin bildiği plakalar var. Önce iki rakamlı, ki biri sıfır olabilir, bir plaka kodu. Ardından bir, iki, üç harften oluşan harf grubu ve son olarak da 3 veya 4 rakamlı sayı grubu. Bu plakalar bize neyi anlatıyor? Öncelikle hangi ile kayıtlı olduğunu ve diğerlerinden ayırt edilmesini sağlayan, harf ve rakam grubu.

Yerin önemi

Öncelerde bir yerlerde kullanılan elektriğin, suyun, telefonun bedeli ancak o yerde ödenebilirdi. Bankadaki hesaba ancak açıldığı şubede işlem yapılabilirdi. Vergiler sadece ilgili yerde ödenebilirdi vs. Benzer şekilde araçlarla ilgili vergiler, cezalar diğer işlemler vs.de sadece aracın kayıtlı olduğu yerde yapılabilirdi. Şimdi devir değişti, her işler uzaktan yapılabiliyor. Yerin önemi neredeyse kalmadı. 

Plakanın ili

Şimdi şu soruyu sormak gerekir. Bir plakanın hangi ilden alındığının veya da taşıtın hangi ile kayıtlı olduğunun ne önemi var? Bana göre hiç. Bazıları araç sahibine belirli tebligatların yapılabilmesinin önemini söyleyebilir; ancak bu da aracın kaydı ile ilgili değil. A ilinin nüfusuna kayıtlı bir kişi, B ilinde ikamet edip C ilinin plakasını kullanabiliyor. Artık plakanın il kodu, isteyenlere pozitif veya negatif ayrımcılık (hemşehricilik, kayırmacılık, düşmanlık) yapımı dışında bir imkan getirmiyor. Bu nedenle plakalardaki il ayrımının kalkması gerekiyor. Bunun uygulamasının bazı ülkelerde yapıldığını da zaten biliyoruz. 

Daha faydalı plaka 

Bir aracın plakasında, hangi ile kayıtlı olduğundan daha fazla önem taşıyan pek çok şeyi anlamak mümkün olmalı. Yük veya yolcu taşıtı olduğu, ticari veya özel olduğu, yolcu taşıtlarının otomobil, minibüs, otobüs olduğu (n1,n2,n3), yük taşıtlarının kamyonet, kamyon vs. olduğu (n1,n2,n3), yolcu taşıtlarının ülke çapında mı yoksa il çapında mı taşıma yapabileceği ayrımı tıpkı muayenenin yapıldığı durumlarda ne zamana kadar geçerli olduğu gibi vergilerin ödenip ödenmediği bilgisi bile plakadan anlaşılabilir. Bugün TSK’ya ait taşıtlara bakıldığında sadece üzerindeki numaralardan hangi kuvvete, orduya, birliğe ait olduğu anlaşılabiliyor. Emniyet araçlarında hangi ile olduğu yanında, taşıtın artık ülke çapındaki kayıtlı numarası bile işlenmeye başladı ve onlarda da farklı bir sisteme geçildi. İçişleri Bakanlığı ve UDH Bakanlığı bu konu üzerinde birlikte çalışarak ikisinin de beklentilerine uygun yeni bir plaka düzeni oluşturabilirler. Bunu yaparken, belediyeye ilişkin hakların korunması bakımından belediyelerin görüşlerinin alınması uygun olur. Bitirirken, özünde her çeşit ayrımcılığa karşıyım. Kadınlara yapıldığı gibi bazı pozitif ayrımcılıkların gerektiğini biliyor, kabul ediyor ve savunuyorum da. Bunun ötesindeki ayrımcılıklar önlenmelidir. Taşıtlardaki plaka sistemi sadece bu nedenle bile değişmelidir ki yapılacak değişikliğin bunun ötesinde de faydalı olacaktır ve bu ihtiyaç gelecekte daha fazla hissedilecektir. 

Ayrımcılığın olmadığı günlere ulaşmak dileğiyle bayramınızı kutlarım. ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7