31.08.2015, 15:43

Servisçilerin yoğun gündemi

Her taşımacı için önemli günler vardır ve bu günler taşımanın türüne göre değişir. D1 ve D2 belgeli uzak mesafeli taşımacılar için yaz dönemi ve bayramlar böylesi günlerdendir. Okulların açılmasının gecikmesi ile bu sene yaz döneminin uzaması önemli bir sosyal fırsat yaratacaktır. Hele bunun sonundaki bayramı da içeren haftanın çok canlı geçeceğini söyleyebiliriz. Bu hususlar B1 ve B2’ler için de geçerli olacak. 

Servisçiler için önemli günler farklıdır. Öğrenci servisi yapanların en önemli günleri iş bağlantılarının ve ücretlerinin belirlendiği Ağustos sonu Eylül başlarıdır. Yaz, öğrenci servisçileri için kazanç mevsimi değildir. Bu sene okulların açılmasının gecikmesi, servisçiler için gelir elde edilemeyen süreyi uzatacak.

Yetki konusu 
Bilindiği gibi, tüm taşımalar UDH Bakanlığı yetkisi ve denetiminde. Belediye alanındaki taşımalar için yetki belediyelerde. Servis taşımalarının çoğu belediye alanı içinde ve izinler de belediyede. Bunun yanı sıra belediyenin yetkili olmadığı belediye alanı dışına çıkan servisler ile farklı iki belediyenin alanına giren servis taşımaları var ki, bunlar biraz problemli. 

Devlet özel sektör düzeni 
Toplumsal yaşama geçmiş insanlar, işleri için devlet kurarlar ve geliştirirler. Bu devlet, insanların tek başına çözemeyeceği sorunlar için var. Devlet kendi yapmadığı işleri özel sektöre bırakıyor. Ama başıboş değil. Hepsinin kuralı şartı var. Bu işler için devletin veya yerel kuruluşların izni gerekli. Yolcu taşımacılığı da böyle. Bu izin herkese verilebileceği gibi tahditli sayıdaki kişiye de verilebiliyor. 

Ülkemizde mobil iletişim alanında belirli sayıda operatör var. Devlet bizi bunlara mahkum ediyor denebilir, ama bunlar arasındaki rekabet de önemli. Yeni bir işletme lisansı verildi ve sınırlı sayıdaki operatör bu lisansları aldı. Ama devlet de 4 milyon Euro’ya yakın bir gelir elde etti. Bu çok önemli. Devletin bu türden izinleri, eşitlik gereği herkese vermesi veya satarak toplum adına gelir elde etmesi çok normal ve gerekli. Bu satışta toplumsal menfaat olduğunu görmek gerekir. 

Bakanlık yetki belgeleri 
Belediye alanındaki taşımalar için izin, yetki, ruhsat, lisans verilirken devlet belirli bir bedel alıyor. Bu da belge ücreti oluyor. Bunun karşılığında alınan izinler, bırakınız para ile satılmasını, bedava olarak bile bir başkasına devredilemiyor. Zaten bedava devri olsa idi geri planda bunun paralı satışı olmuş olurdu. Bu örneği unutmamak gerekir. Belediye alanındaki tarifeli taşımalar şüphesiz ki tahditli olmak zorunda. Bunlar bile, özel sektörün kullandırılırken çeşitli modellerle izin satışı yapılıp gelir elde ediliyor ve kamusal menfaat korunuyor. 

Peki ya servisler
Servis belgeleri para ile satılabilir mi? Karayolu Taşıma Kanununa bakarsanız, niye olmasın? Bazı servisler, bırakınız alırken para ödemeyi, bunları satıp rant kazanmak peşinde. Bakkal, berber, market de tahdit istesin, belgelerini satsınlar mı? Belgeyi satma isteğini anlamak mümkün değil. Bir insan sahip olmadığı bir hakkı sahiplenip nasıl satmayı düşünebilir? Önce tahdit ile bu malı sahipleneceksin, sonra da tapusu olan bir şey gibi bunu satıp para kazanacaksın! Bunu anlamak mümkün değil. 

İkramiye işi 
Efendim, plaka satışı rant değil de, emeklilik ikramiyesi imiş. Bütün memurlar emekli olurken, ikramiye almıyor muymuş? Ne alakası var bunun? Emekli maaşı ile taksi plakasını mukayese edebilir misiniz? Emekli olan memur çalıştığı işi veya kadrosunu bir başkasına satarak mı para alıyor? Plakanın satılması demek, yeni girecekten avanta almak değil mi? Sizin ücretsiz aldığınız belgeyi, sizden sonrakilere para ile satıp para kazanacaksınız. Bu nasıl bir anlayıştır?

Sonu hayır değil 
Plakaların satılması yeni taşımacıların maliyetlerini artırır, rekabet şartlarını azaltır. Plaka fiyatları yükseldiğinde maliyetler yükselir ve insanlar da alternatif yollara yönelirler. Okullar kendileri taşıt alıp öğrencilerini kendileri taşıyabilirler. Keza, işyerleri kendilerine servis aracı alıp servis hizmetlerini kendileri verebilirler. Veliler çocuklarını gerekirse sıra ile özel araçları ile okullara getirebilirler. Başkalarından ücretsiz yolcu veya müşteri taşıma hizmeti satın alanlar da, bunun yerine kendileri taşıt alıp kendi taşıtları ile bu hizmeti verirler; başkalarından taşıt almazlar. Böyle olunca da servisçilerin işleri iyice azalır. İş azalmasına karşı, bunları da yasaklamayı mı düşüneceğiz yoksa? Lokantalar iş yapacak diye evde yemek yapmak yasaklanabiliyor mu? 

Bakanlık yetki alanındaki düzen, bazı kusurlarına rağmen, artık yerine oturdu. Belediye alanı ise hayli karışık. Gücü yeten belediyeye baskı yapıp istediğini kabul ettiriyor. Bazı popülist belediyeler de toplumsal menfaat yerine bu talepleri kabul ediyor. Ama İstanbul gibi bu konularda direnen, kamu menfaatini koruyan belediyeler de var. Kim bana, servis aracının tahdidini ve plakasının satılmasının kamusal menfaatini söyleyebilir? Bazı servisçiler, komisyonculuk yasağı gibi, Bakanlık mevzuatının bazı kurallarının kendilerine de uygulanmasını istiyor. Ama işine gelenleri. Var mısınız hepsinin uygulanmasına? 

Ben inanmadığım şeyleri asla söyleyip yazan biri değilim. Bildiklerimi yazmaya da devam edeceğim. Bundan vazgeçmeye de niyetim yok. Bu yazıdaki fikirlerimin aksini savunanlar ise şu sorulara cevap versinler: Bugün taksilerdeki düzen esnaf açısından uygun mu? Bunu beğeniyorlar mı? Kendileri de aynı düzene geçmek mi istiyorlar? ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 11 31
2. Fenerbahçe 11 26
3. Samsunspor 12 25
4. Eyüpspor 12 22
5. Beşiktaş 11 21
6. Göztepe 11 18
7. Sivasspor 12 17
8. Başakşehir 11 16
9. Kasımpasa 12 14
10. Konyaspor 12 14
11. Antalyaspor 12 14
12. Rizespor 11 13
13. Trabzonspor 11 12
14. Gaziantep FK 11 12
15. Kayserispor 11 12
16. Bodrumspor 12 11
17. Alanyaspor 11 10
18. Hatayspor 11 6
19. A.Demirspor 11 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 12 25
2. Bandırmaspor 12 24
3. Erzurumspor 12 22
4. Karagümrük 12 21
5. Igdir FK 12 21
6. Ankaragücü 12 19
7. Ahlatçı Çorum FK 12 19
8. Boluspor 12 18
9. Şanlıurfaspor 12 18
10. Manisa FK 12 17
11. Esenler Erokspor 12 17
12. Ümraniye 12 17
13. Pendikspor 12 17
14. Keçiörengücü 12 15
15. Gençlerbirliği 12 15
16. İstanbulspor 12 14
17. Amed Sportif 12 14
18. Sakaryaspor 12 13
19. Adanaspor 12 7
20. Yeni Malatyaspor 12 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 11 28
2. M.City 11 23
3. Chelsea 11 19
4. Arsenal 11 19
5. Nottingham Forest 11 19
6. Brighton 11 19
7. Fulham 11 18
8. Newcastle 11 18
9. Aston Villa 11 18
10. Tottenham 11 16
11. Brentford 11 16
12. Bournemouth 11 15
13. M. United 11 15
14. West Ham United 11 12
15. Leicester City 11 10
16. Everton 11 10
17. Ipswich Town 11 8
18. Crystal Palace 11 7
19. Wolves 11 6
20. Southampton 11 4
Takımlar O P
1. Barcelona 13 33
2. Real Madrid 12 27
3. Atletico Madrid 13 26
4. Villarreal 12 24
5. Osasuna 13 21
6. Athletic Bilbao 13 20
7. Real Betis 13 20
8. Real Sociedad 13 18
9. Mallorca 13 18
10. Girona 13 18
11. Celta Vigo 13 17
12. Rayo Vallecano 12 16
13. Sevilla 13 15
14. Leganes 13 14
15. Deportivo Alaves 13 13
16. Las Palmas 13 12
17. Getafe 13 10
18. Espanyol 12 10
19. Real Valladolid 13 9
20. Valencia 11 7