21.05.2018, 12:29

Şoförü korumak lafla olmaz!

Ülkemiz için önemli bir konu olan trafik kazaları ve bu kapsamdaki otobüs kazalarına ilişkin olarak 1 Mart 2018’de, Emniyet Genel Müdürlüğünde bir toplantı yapılmıştı. Bu toplantıda gündeme gelen toplam 21 konunun ayrıntıları biliniyor... 
Öte yandan, Sayın İçişleri Bakanının da katılacağı bir toplantıda gündeme alınması muhtemel 22 konu da yayımlanmış. Bunların da bir listesi elimde bulunuyor. Bu gündem maddelerini değerlendirmek istiyorum. 

Bir hatırlatma
Gazetemizin 26 Şubat 2018 tarihli 309’uncu sayısında konuyu ele alıp, gazete olarak katkı yapmaya çalışmıştık. Buradaki birkaç hususu hatırlatmak istiyorum: Sürücü ve şoför eğitimi üzerinde durulmalıdır. Denetimler yollarda yapılmalıdır. İhlallerde caydırıcı cezalandırma yapılmalıdır. Bu konularda firma sahip ve yetkilileri görüş belirtmelidir. 

Ve en önemlisi…
Taşıma güvenliğinin, firmaların ve çalışanlarının ekonomik durumuyla ilgisi olmakla birlikte; toplantının tümüyle veya büyük ölçüde iyileştirici önerilere ayrılması gerekir. Acaba eski ve yeni gündem bu ilkeye ne kadar uyuyor? 

Bazı konular…
Her iki gündemde de; korsan taşımacılığın önlenmesi, kaçak akaryakıt kullanımının önlenmesi gibi hususlar yer alıyor. Bunlar, taşımacılar açısından şüphesiz ki önemli. Peki, bunları kazalarla kolayca ve önemli ölçüde ilişkilendirmek ne kadar mümkün? Bu gibi öneriler, “sen hangi konuda görüş istersen iste, ben istediğim konuları sana dayatırım” anlamına gelmiyor mu? 

Serbest piyasa
Öneriler arasında, uçaklara taban fiyat uygulanmasının etkinleştirilmesi, yetki belgelerinin birleştirilmesi, yolcusu az olan hatlara yeni firma sokulmaması gibi hususlar yazılı. Bunlar, kazalarla ne kadar doğrudan ilgili? Serbest piyasa ile ilgili bu konularda, diyebiliyorsanız “kazaların sorumlusu serbest piyasadır, serbest piyasa sisteminden vazgeçilmeli ve bu husus Taşıma Kanunundan çıkarılmalıdır” önerisi yapın. 

Şoförlerin dinlenmesi
Otogarlarda, araçlarda şoförlerin dinlenme şartlarının iyileştirilmesi, otobüs şoförlüğü mesleğinin tercih edilir hale getirilmesi ve ücretlerin iyileştirilmesi gibi konular yer alıyor. Bunları kim yapacak veya yaptıracak? Elinizden tutan mı var? Özel otogarlardaki şartları niye iyileştirmiyorsunuz? Yüksek ücret verdiniz de şoför mü almadı, yoksa engelleyen mi oldu? 

Şoför sigortaları
Öneriler arasında madencilere verilen erken emekliliğin şoförlere de verilmesi ve meslek sigortası yapılması gibi öneriler var. Öncelikle soralım: Kazaları emekli olmadığı için çalışan yaşlı sürücüler mi yapıyor? Şoför üst yaş sınırının düşürülmesini önerdiniz mi? Yaşlı şoförleri çalıştırmak zorunda mısınız? Şoförleri düşünüyorsanız aferin, ama biraz da kendinizden düşünün. Mesleki sigorta demek, risklere karşı zorunlu sigorta yaptırılması demektir. Primini de yaptıran, yani şoför öder. İstediğiniz bu mu?

Şoför eğitimi
Şoförlere verilecek eğitimlerin değerlendirilmesi gibi pek kapalı, adeta yuvarlak bir öneri var… Bunu herkes söyler, işin içinde olan daha detaylı öneri yapmalı. Buna yasak savmak denir. Üniversitelerde otobüs kaptanlığı eğitiminin yaygınlaştırılması isteniyor. Mevcutları kapıştınız da bulamadınız mı? İsterseniz ve güveniyorsanız şöyle diyelim: 2025’ten itibaren bu bölümlerden mezun olmayanlara yeni otobüs şoförlüğü ehliyeti verilmesin.

Şoförlere yönelik tespitler
İçişleri Bakanlığı tarafından toplantı öncesinde gönderilen yazıda şoförlerle ilgili önemli tespitler yer alıyor:
1. Kazaların temel nedeni yorgunluk, uykusuzluk.
2. Şoförler uygun ortamlarda dinlendirilmiyor.
3. Firmalar şoförlerin çalışma sürelerinin kaydını tutmuyor.
4. Firmalar çok sık şoför değiştiriyor. 
5. Sefer başına ödeme yapılan şoförler kullanılıyor.
6. Seyir halindeyken firma şoförleri denetlemiyor.
7. Yolcular emniyet kemeri takma uyarılarına uymuyor.
8. Trafik kazaları şoförler tarafından takip edilmiyor. 

Sektöre yönelik tespitler
1. Taşımacı/otobüs işletmecileri sürücü seçiminde titiz davranmıyor.
2. Şoförler yeterince uzun yol deneyimine ve güvenli sürüş teknikleri bilgisine sahip değiller. 
3. İç denetim yapılmıyor.
4. Kazanç odaklı taşımacılık yapılırken trafik güvenliği ekipmanları göz ardı ediliyor.
5. Çalışma süreleri, çalışma/sosyal güvenlik sorunları olarak görülmüyor.
6. Takograf cihazlarının caydırıcılığı yok.
7. Otobüslerde kamera zorunluluğu yok. 
8. Otobüs seferleri online olarak sorgulanmıyor. 

Bir değerlendirme
Sektör, şoför gibi tespit ayrımları pek isabetli yapılmamış. Buna rağmen pek çok önemli husus tespitlere yansımış. Bu iyi de, bu eksiklere yönelik neler yapılacağı daha da önemli. Listede firmaların pek çok sorumluluğunu görebiliyoruz. Öyleyse firmalar bunları gidermeli. Otobüsçüler ve onların sivil toplum kuruluşları “nasıl topu taca atarız” anlayışını bırakıp önce bu sorumluluklarını kabul etmeli, sonra da yapmayanlara uygulanacak yaptırımları belirleyip önerip hayata geçirilmesini istemelidirler. Yani, bir anlamda çuvaldızı kendilerine batırmayı bilmelidirler.

Diğer gündem maddeleri
Toplantı gündeminde; belediyelerin şehirlerarası cenaze hizmetlerinin değerlendirilmesi, mültecilerin taşınmasında yaşanan sorunların değerlendirilmesi, otobüs şirketlerine MTV oranlarında ayrıcalık tanınmasının değerlendirilmesi, otobüslere de uçaklar gibi ucuz akaryakıt verilmesi, otobüs üst yaş sınırının değerlendirilmesi gibi bir kısmı önemsiz, bir kısmı önemli olmakla birlikte kazalarla ilişkilendirilmesinin zor olduğu öneriler yer alıyor. Bunların önemli bir bölümünün otobüsçülerin devamlı gündem listesinin maddeleri olduğunu biliyoruz. Hangi konuyu sorarsanız sorun, bunlar gündeme getirilecektir. Bundan kurtuluş yok. Hani, “benim oğlum bina okur, döner döner yine okur” misali…

Bir kısıtlama hali
TOBB tarafından her yıl sektör sorunlarının üst ilgili makamlara doğrudan sunulması amaçlı bir toplantı yapılır. Bu toplantıda her sektör meclisine beş konu sınırlaması vardır. Bilmem zaman darlığından, bilmem bu tekrarlardan kurtulmak çaresi arayışından… Tabii, otobüsçüler hem bu beş madde kısıtlamasını hem de sunumdaki süre kısıtlamasını pek sevmezler. İlla çok şey söyleyecekler. Hele bir söylesinler, bak nasıl çözülecek sanırlar. Bugüne kadar çözülmemiş olması söylenmemiş, bilinmemiş olmasındandır onlara göre. Halbuki bunları duymaktan bıktıklarını, bir kısmının mevcut serbest piyasa ve hukuk düzenine aykırı olduğu için, bir kısmının da başkalarını da ilgilendirdiği için genişleme potansiyeli olduğunu düşündüklerinden görmezden geldiklerini akıllarından geçirmezler. Bu arada bir kısmını da devlet değil, işletmecinin kendisinin çözmesi gerektiğini düşündükleri için duymazdan geldiklerini anlamak istemezler. 

Bu toplantılardan mutlaka faydalı sonuçlar çıkacaktır. Ancak taşımacıların taleplerinin ve sorumluluk anlayışlarının değişip değişmediğini anlamak için bu değerlendirmelerimin önemini kaybetmeyeceğini düşünüyorum.  ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7