06.05.2019, 17:34

Taşımalarda terminal şart mı?

Yeni açılan İstanbul Havalimanı’ndan bazı otobüs firmalarının şehirlerarası yolcu taşımacılığına başladığı yönünde bilgiler aldım. Bundan hareketle bu konu üzerinde durup, değerlendirmek ve bazı önerilerde bulunmak istiyorum.

Aktarmalı taşımalar
İnsanların ve eşyaların taşınması, nadiren bir araç ve bir taşımayla biter. Çoğu zaman istenilen yere ulaşabilmek için ek taşıtlar ve taşımalar gerekir. Bu amaçla birinci taşıma sonrasında ikinci taşımaya geçilmesi gerekir ki, buna aktarma diyoruz. Aktarma bazen birinciyle aynı türden (yani birincisi otobüs ise ikincisi de otobüs) taşıta geçme şeklinde olur. Bazen de birinciden farklı bir taşıma yöntemi kullanılır. Yani birincisi karayoluyken ikincisinin havayolu, denizyolu veya demiryolu olması. Aynı türden taşımanın kullanıldığı aktarmalar sadece aktarma olarak nitelenirken başka bir taşıma sistemine geçilmesiyle kombine taşımacılık karşımıza çıkar. Kombine taşımacılık aktarmanın farklı iki taşıma modunda, ancak aktarmadan öte aynı taşımanın devamı şeklinde görülür. Öyle ki, ikisinin biletinin bile birlikte alınması söz konusudur. 

Taşımaların entegrasyonu
Karayolu sistemi daha esnek olduğundan karayollarının, diğer sistemlerin liman veya garlarına kadar ulaşması kolaydır. Yani karayolu ile diğer sistemlerin kolaylıkla entegrasyonu ve kombine taşımacılığı söz konusudur. Demiryolları da hava ve deniz limanlarına ulaşma avantajına sahiptir. Ancak hava ve denizyollarının birbirine yaklaşmaları imkanı sınırlıdır.

Kombine taşıma genelgeleri 
Yukarıdaki düşünceler çerçevesinde karayolunun diğer taşıma sistemleriyle kombine taşımacılık yapmasını sağlayıcı genelgeler vaktiyle yayımlanmıştır. Bunların çok da başarılı olduğunu söyleyemeyiz. Başlayan bazı kombine taşımalar sürerken bazıları sürdürülememiş bazıları da hiç başlayamamıştır. 

Yeni havalimanı genelgesi 
17 Aralık 2018 tarihinde, karayolu+ havayolu kombine taşımacılık genelgesi değiştirildi. Artık İstanbul Havalimanı’ndan bu havalimanının oluru ile başka illere otobüs taşımacılığı yapılabilecek. Bunun Trakya yönünde Kırklareli, Edirne, hatta Çanakkale, Anadolu yönünde Kocaeli, Sakarya, Yalova, Düzce ve Bursa illerine kadar, önemli ilçelere yayılması mümkün. Genelgenin adına rağmen şartları bakımından buna kombine taşımacılık diyemeyiz. Artık havalimanında otobüs ile uçak arasında bir aktarma söz konusu. Buradan da otobüs adeta otobüs terminalinden kalkar gibi sefere çıkıyor. Halbuki burası otobüs terminali değil. Öbür türlüsü sürdürülememişti. Bunun süreceğini sanıyorum. Ancak kurallara uydurulması şart. Mesela, Yönetmelikteki yetki belgeli terminalden kalkma şartının kaldırılması. Ben bunu doğru da bulurum. Yeter ki, bu düzenleme başka yerlerdekiler dahil tüm seferler için geçerli olsun. 

Havalimanlarında eşitlik
Bir başka husus da şu: Bu hak İstanbul Havalimanı’nda kullanıyorsa başka havalimanlarında da kullanılabilinmeli. Örneğin; İzmir Adnan Menderes Havalimanı’ndan Manisa, Aydın, Denizli gibi, Ankara Esenboğa’dan Kırıkkale, Çankırı gibi illere taşıma yapılabilmeli. Bunlardan önce Sabiha Gökçen’den Kocaeli, Sakarya, Düzce, Yalova, Bursa, Tekirdağ, Kırklareli… gibi iller de mümkün olmalı. Yeter ki, taşımacının B1 veya D1 belgesi olsun. Bu arada Trabzon Havalimanı’ndan çevre iller yanında B1 ile Gürcistan Batum bile mümkün olabilir. 

Diğerlerine gelince
Terminal yetki belgesi aranmaksızın, kombine olma şartına da bakılmadan havalimanlarından yapılabilecek bu taşımalar denizyolu limanlarından veya demiryolu gar/istasyonlarından niye olmasın. Eşitliğin gereği bu değil mi? Denilebilir ki, bunların genelgesi buna uygun değil. Genelge havalimanlarında görüldüğü gibi, değiştirilebilen bir düzenleme. Bunlarla ilgili genelgelerin de buralara aynı hakları verecek şekilde değiştirilmesi gerekir. Böylece İstanbul’da Halkalı’daki Gar Müdürlüğü buradan Tekirdağ, Kırklareli, Edirne gibi illerin merkez veya ilçelerine taşıma izni verebilmeli. Çok değil Halkalı’ya gar sahası içinde üç otobüslük bir yer yaratılırsa buradan saatte 6, iki saatte 12 otobüs hareket ederek Trakya’nın hemen tüm yerleşimlerine ulaşım sağlayabilir. Bunun için terminalden kalkış veya belediye izni gibi hususlarda engelleme yapılmamalı, havalimanındakiyle yetinilmeli. Bunun Gebze kısmı da olabilmeli. Aynı şekilde buradan 3 perondan iki saatte kalkacak 12 otobüs buraya yönelik tüm ihtiyaçları karşılayabilir. 

Bu kadarla da bitmiyor
Hızlı trenin geçtiği Kocaeli, Sakarya, Bilecik, Eskişehir, Konya ve Ankara gar müdürlükleri de sahaları içinde yerleri varsa aynı hakkı kullanabilir. Denilebilir ki, Eskişehir ve Konya gibi yerlerde zaten var, bu hak kullanılıyor. Ben de derim ki, evet ama bunlarda kombine taşıma şartı var. Nasıl ki, İstanbul Havalimanı’nda böyle bir şart aranmıyor, buralarda da aranmasın. 

Deniz limanları 
Benzer özellikleri deniz limanları için de vermek mümkün. Ancak denizyolu taşımacılığı daha az yaygın olduğu için fazla örnek bulunamıyor. Buna rağmen Yalova, Bursa Güzelyalı ve Mudanya, Bandırma gibi yerlerde liman işletmecisinin kendi alanından vereceği sefer izinleriyle B1 veya D1 belgeli firmalarca iller arası noktalara mesela; İzmir’e otobüs taşımacılığı pekâlâ yapılmalı. 

Kolay ulaşım
Böylece pek çok noktadan aktarma yoluyla diğer illere otobüsle ulaşım imkanı doğar. İnsanların hepsinin aynı otogara koşma zorunluluğu ortadan kalkar. Otogarların da yükü azalır, yapılması hallerinde daha küçük otogarlar yeterli olur. Herkes çok sayıdaki inme ve binme noktasından evine yakın, kendine uygun olanı seçer. Otogara ulaşım için zaman ve para kaybedilmez. 

Yol kontrolü esastır
Bu arada bazı otogar savunucularının ‘evet, ama otogarda polis kontrolü var, diğerlerinde bu olmayacak’ dediğini duyar gibiyim. Bunu gidin, İstanbul Havalimanı’ndan yapılan taşımalar için de isteyin. Bu arada çok sayıdaki B2 ve D2 belgeli otobüsün bütün seferleri böyle bir kontrol olmadan yapılıyor. Bırakınız, bundan tarifeli seferler de faydalansın. Bütün kontroller yollarda, tüm otobüslere sık sık ve tavizsiz olarak yapılsın. Bir şey daha: İnsanların kendilerine uygun bölgelerden kolayca otobüse erişip kolayca seyahat yapma hakları çok daha önemli. Bunu polis vs. gerekçesine bağlayıp engellemek yerine bu kontrolü başka nasıl yaparız diye düşünmek daha doğru değil mi? ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 11 31
2. Fenerbahçe 11 26
3. Samsunspor 12 25
4. Eyüpspor 12 22
5. Beşiktaş 11 21
6. Göztepe 11 18
7. Sivasspor 12 17
8. Başakşehir 11 16
9. Kasımpasa 12 14
10. Konyaspor 12 14
11. Antalyaspor 12 14
12. Rizespor 11 13
13. Trabzonspor 11 12
14. Gaziantep FK 11 12
15. Kayserispor 11 12
16. Bodrumspor 12 11
17. Alanyaspor 11 10
18. Hatayspor 11 6
19. A.Demirspor 11 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 12 25
2. Bandırmaspor 12 24
3. Erzurumspor 12 22
4. Karagümrük 12 21
5. Igdir FK 12 21
6. Ankaragücü 12 19
7. Ahlatçı Çorum FK 12 19
8. Boluspor 12 18
9. Şanlıurfaspor 12 18
10. Ümraniye 13 18
11. Pendikspor 13 18
12. Manisa FK 12 17
13. Esenler Erokspor 12 17
14. Keçiörengücü 12 15
15. Gençlerbirliği 12 15
16. İstanbulspor 12 14
17. Amed Sportif 12 14
18. Sakaryaspor 12 13
19. Adanaspor 12 7
20. Yeni Malatyaspor 12 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 11 28
2. M.City 11 23
3. Chelsea 11 19
4. Arsenal 11 19
5. Nottingham Forest 11 19
6. Brighton 11 19
7. Fulham 11 18
8. Newcastle 11 18
9. Aston Villa 11 18
10. Tottenham 11 16
11. Brentford 11 16
12. Bournemouth 11 15
13. M. United 11 15
14. West Ham United 11 12
15. Leicester City 11 10
16. Everton 11 10
17. Ipswich Town 11 8
18. Crystal Palace 11 7
19. Wolves 11 6
20. Southampton 11 4
Takımlar O P
1. Barcelona 13 33
2. Real Madrid 12 27
3. Atletico Madrid 13 26
4. Villarreal 12 24
5. Osasuna 13 21
6. Athletic Bilbao 13 20
7. Real Betis 13 20
8. Real Sociedad 13 18
9. Mallorca 13 18
10. Girona 13 18
11. Celta Vigo 13 17
12. Rayo Vallecano 12 16
13. Sevilla 13 15
14. Leganes 13 14
15. Getafe 14 13
16. Deportivo Alaves 13 13
17. Las Palmas 13 12
18. Espanyol 12 10
19. Real Valladolid 14 9
20. Valencia 11 7