25.04.2016, 16:21

Trafik sigortasında son durum

Trafik sigortası primlerinin artışına ilişkin şikâyetler çoğalınca çözüm arama çabaları yoğunlaşmıştı. Araç sahipleri ve ilgili sivil toplum kuruluşlarının görüşlerini toplayan Hazine Müsteşarlığı, sigortacıların önerilerini de dikkate alarak çözüm geliştirdi. Bu çözümün esası sigortacıların gereksiz/fazla ödemelerini kısıp giderlerini azaltarak prim artışlarına çözüm bulunmasıydı. Önce başka mevzuatta çözüm aransa da kanun değişikliğinin şart olduğu görülüp bu yönde öneri geliştirildi. Daha önce detaylarını duyurmaya çalıştığım öneri, sonunda TBMM’de kabul edildi. Şimdi, Cumhurbaşkanlığının onayı ve Resmi Gazetede yayını bekleniyor. Bu yasanın yararlarını üç başlıkta özetleyebiliriz. 

Tazminat hesaplarına standart
Yasa sonrası vefat tazminatları belirli bir hesaplama yöntemiyle belirlenecek. Kazada ölenlerin yakınları ne alacağını, sigortacılar da ne ödeyeceğini önceden bilebilecek. Bu durum, rastgele tazminat belirlemeyi önleyeceği gibi bir öngörü de getirecek. 

Profesörün tazminatı
Bunun yanlış anlaşılmaması gerek. Otobüsçülerin daha çok tazminat ödemek zorunda kaldıkları için bir şikâyetleri vardır: “Biz, ünlü bir profesörden daha çok bilet bedeli mi alıyoruz ki, vefatı halinde yakınlarına çok fazla tazminat ödeyelim?” Bu düşünce çok yanlış. Öncelikle belirtelim ki, yolcunuz olmayan ve dolayısıyla size hiçbir ödeme yapması söz konusu olmayan bir yayaya çarpıp zarar verirseniz, ona da tazminat ödersiniz. Bu bir sorumluluk olup miktarı biletle ilişkilendirilemez. Vefat eden kişinin yaşına ve özelliklerine de bağlı olarak ailesinin mağduriyeti standart yöntemle hesap edilecek ve tazminat belirlenecek. Bunun limitler dahilindeki kısmı sigortaca ödenecek. Varsa yetmeyen kısım, sizden istenecek. Yani profesörün yüksek vefat tazminatı önce sigortacıya, sonra da taşımacıya yüksek bedel ödetmeye devam edecek. 

Kusurlu sürücüler
Önceden, kusurlu olan sürücüler dahi; sigortalı ve sigortacıya göre üçüncü kişi sayılıp vefat tazminatı alıyordu. Mahkemeler sürücünün ailesinin mağduriyetini önlemek için tazminata hükmediyordu. Bu durum, geçmişe yönelik defterlerin -biraz da bundan ekmek yemek isteyen avukatların teşvikiyle- karıştırılıp yüksek tazminatlar alınmasına yol açtı. Yeni yasa sonrası bazı kusur durumlarında sürücülere tazminat verilmeyecek. 

Önce sigortacıya git!
Zarar görenler önceden doğrudan mahkemeye gidiyordu. Bunda mahkemeden yüksek tazminat alma beklentisi ve bu yöndeki yönlendirmeler etkiliydi. Şimdi, mahkemeye gidebilmek için önce sigortacıya gitmek şart. Sigortacı 15 gün içinde cevap vermez veya verdiği cevap yetersiz bulunursa mahkeme yolu tabii ki açık. Bu durum, standart yöntemlerle belirlenecek tazminatın sigortacıdan kısa sürede alınıp yaraların sarılmasına yol açabilir. Aracılarının azalması ve mahkemelerde işgücü kaybının önlenmesi gibi olumluluklar da yaşanabilir. 

Yasallık önemli
Aslında sigortacıların giderini azaltan düzenlemeler başka mevzuatla da mümkün. Ancak bu durumda, mahkemeler için bağlayıcılık sorunu yaşanıyor. Bu nedenle yasal dayanak yaratıldı. Yine ihtiyaçlara göre yeni mevzuat hazırlanması veya değişikliği yasadan alınan güçle yapılabilecek. 

Birazcık hesap
Sigortacıların, trafik sigortasından 2014’te 1 milyar 659 milyon lira olan teknik zararı, artan primlere rağmen 2015’te 2 milyar 345 milyon liraya yükselmiş. Kaskodaysa sigortacıların kârlılığı devam ediyor. Buna rağmen 2015’te hayat dışında, toplamda 370 milyon lira teknik zarar var. Bu arada, bu zararları önceden olup da henüz ödemesi yapılmayan tazminatlara zarar ayrılmasıyla açıklayanlar da var. Buna da çare düşünülüyor. 
2015’te 15 milyon 295 bin civarında araç trafik sigortası yaptırmış. Bunların 9 milyon 265 bini otomobil. Bunlarda 780 bin kadar hasar yaşanmış. Aynı aracın birden fazla hasarı da düşünüldüğünde bu araçların yüzde 8’i hasara neden olmuş. 
Ülkemizdeki 90 bin taksiden yaklaşık 75 bini trafik sigortalı, diğerleri sigortasız çalışıyor. 75 bin araç 27 bin hasar oluşturmuş. Yani 3 taksiye bir hasar düşüyor denilebilir. 

Bir bakış açısı
Trafik sigortası zorunlu olmasaydı ne olurdu? Mağdur edilen insanlar güçsüz zarar vericilerden tazminat almada zorlanırdı. Kimseyi mağdur etmek istemeyenler olası zararları için ortaklık düşünebilirdi. Yani 3–5 kişi bir araya gelip içlerinden birisinin olası zararını paylaşmak… Acaba siz sık sık kaza yapıp hasara yol açan ve sizi zarara katlanmak durumunda bırakan kişilerle ortaklık yapar veya mevcut ortaklığınızı sürdürür müydünüz? Bu yüzden sigortayı iyi anlamak gerekir. Kötü işletmeci veya sürücülerle kimse zararı eşit paylaşmak zorunda değil. Yani kötülerin yüksek prim ödemesi işin doğası gereği… 

Primler ne olacak
Henüz uygulamaya girmemiş olsa dahi sigortacılar önlerini görmeye başladı. Bunun prim azalışı getirmesi beklentisi var. Olsa bile bunun pek sınırlı olacağını düşünenler var. Herkesin beklentisiyse bundan sonra prim artışının olmayacağı veya çok az olacağı yönünde. Bu arada sigortacıların zaman içinde maliyetlerindeki değişimlere göre prim belirleyecekleri de ifade ediliyor. Zaten yasal düzenlemeden sigortacılar genelde memnun görünüyor. Bir de şunu belirtelim: Zorlama yöntemlerle prim azalması olamayacağı görülmüş olmalı ki, son dönemde mevcut primlerle sigortasını yaptıranların arttığı söyleniyor. Bekleyip göreceği. ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7