Ulaştırma Politikaları, Yüksek Hızlı Demiryolları ve Teknik Gelişimler-5

Yüksek Hızlı Tren (YHT) birçok açıdan kaliteli seyahat imkanı sağlıyor. Yazımızın geçen haftaki bölümünde altyapıdan başlayarak güvenliliğini, çevreciliğini, mikro basınç dalgalarını söndürme çalışmalarını aktarmıştık. Devam ediyoruz…

Ses Yalıtımı

Yüksek hızlarda dahi, kullanıcının konforu açısından gürültü düzeyinin yolcu salonlarında düşük tutulması önemlidir. Fastech 360’da hedeflenen; 360 km/saat’te tren içinde normal iletişime izin veren gürültü düzeyinin sağlanmasıdır. Bu da; pencerelerin, yan panellerin, tavan ve tabanın ses yalıtımının, havalandırma ve taban altı ekipmanının gürültü azatlımı etkisiyle geliştirilmesini gerektirmektedir. 

Bu geliştirme paketi; istenen etkiyi oluşturmuş olup 360 km/saat hızda Fastech 360 trenlerinin, tren içi gürültü düzeyi, 275 km/saat hızda E2 serilerinin gürültü düzeyinden daha düşüktür. 

Yeni Nesil Tren Setleri

JR East 2007’de; 2010 mali yılından 2013 mali yılına kadar Tohoku Shinkansen’in işletim hızını bütün Hayate ve Komachi servislerinde dereceli olarak arttırarak 320 km/saat’e ulaştırmayı planladığını duyurmuştur. Fastesch 360 trenlerinin test sonuçları, çevresel ve maliyet etkin bakış açısından hareketle; hızı 320 km/saat’te sınırlamanın uygun olacağı düşünülmüştür. Dolayısıyla E5 Serisi olarak belirlenmiş yeni nesil ticari tren setleri, azami 320 km/saat hıza göre belirlenmiş olup bu çerçevede Japonya’daki en hızlı ticari işletimi JR East gerçekleştirmiş olmaktadır. E5 Sersinin ilk üretimleri 17 Haziran’da Sendai’de işletime başlamıştır. E5 Serisi; Fastech 360 trenleri için geliştirilen bazı özellikleri de kapsamaktadır. Bu özellikler; uzun bir burun şekli, buji kaplamaları, araçlar arası pürüzsüz kaplamalar, düşük gürültü bir pantograf, dayanım gelişimleri, bütün taşıtlarda yatar gövdeli ve tam etkin süspansiyonu içermektedir. 2009 mali yılı boyunca ilk ürün tren setleri için performans ve dayanım testi programları yapılmış olup 2010 mali yılının sonu itibariyle Tohoku Shinkansen’de ticari hizmetlerin başlaması hedeflenmiştir. 

Gelecek Planlamaları

360 km/saat işletim hızı planları geçici olarak ertelendiğinde JR East, Shinkansen trenlerinde hız artırımı için teknolojik geliştirme faaliyetlerine vermeyi taahhüt ettiği desteğin arkasında durmaya devam etmiştir. Hız artırımı konusu ile ilgilenmesine karşın, Fastech 360 trenlerinin bu konudaki zorluklarının öngörülenin üzerinde olduğu görülmüştür. Bu zorlukların aşılmasının bir günlük konu olmadığı da anlaşılmıştır. 

Hız artırımından önce; JR East kararını daha fazla araştırma ve deneyime temellendirecektir. Daha yüksek işletim hızlarını sınanması olayına devam edilecek olup hedefler yeni bakış açılarıyla yeniden değerlendirilecektir. Ekstra altyapı maliyetlerini ortadan kaldırılması, güzergah boyu gürültünün azaltılması, tünellerdeki mikro basınç dalga etkilerinin hafifletilmesi ve kurblardaki sürüş kalitesinin arttırılması hedeflenmektedir. 

Dünyadaki en hızlı 5 tren

Hız; günümüz dünyasında iş adamları başta olmak üzere profesyoneller için gerekli bir hal almaya başladı. Birçok insan çok yoğun ve gitmesi gereken yere vaktinde ulaşmak istiyor. Trenler ulaştırmanın en yaygın ögesi halini almaya başlamış olup yeterli hızla, insanları varış noktalarına vaktinde ulaştıracak yeteri hizmetin sunulmasını sağlamaya çalışmaktalar. Vatandaşlarının ihtiyaçlarını karşılamak için, farklı ülkeler bilim adamlarını, olabildiğince yüksek hızlarda ve kullanıcıların varışa kadar iyi hizmet düzeyi ile ulaşmasını sağlayacak trenleri mümkün olan en kısa sürede ortaya çıkarmaları için yönlendirmektedir. 

Aşağıda; çeşitli ülkelerde hizmet vermekte olan dünyanın en hızlı 5 treni ile ilgili bilgiler bulunmaktadır:

CRH380A, Çin: 

Bu model; Çin lokomotif üreticisi CSR Qingdao Sifang Locomotive & Rolling Stock Co., Ltd. tarafından tasarlanmıştır. Bu tren; CRH2 yabancı teknolojisi kullanılarak tasarlanmıştır. Bu trende; fonksiyonellik açısından A 25 kV AC havai elektrik sistemi kullanılmıştır. Bu tren 380 km/saat hız ile işletilebilmekte olup, test sürüşlerinde 480 km/saat hıza kadar ulaşmıştır. CRH380A bir seferde 494 yolcu taşıyabilmektedir. Bu trenin güzergahları; Shanghai-Nanjing ve Shanghai-Hangzhou’dur.

TR-09, Almanya: 

TR ya da Transrapid, manyetik levitasyonu kullanan bir monoraydır. Bu tren genellikle Almanya’da kullanılmaktadır. Trenin en yeni ve ileri versiyonu TR-09 olup 500 km/saat’lik bir hıza kadar ulaşabilmektedir. Bununla beraber; güvenlik sebepleriyle; 450 km/saat’lik işletim hızı belirlenmiştir. TR-09; levitasyon, seyahat ve araç kontrolü için kesit başına yaklaşık 50-100 kW’lık enerji kullanmaktadır.

Shinkansen, Japonya: 

Shinkansen aynı zamanda yüksek hızlı tren olarak da bilinmektedir. Bu trenler; Japonya’daki yüksek hızlı tren ağı üzerinde işletilmekte ve Japonya’daki farklı şehirleri birbirine bağlamaktadır. Tren işletimi için A 25,000 V AC havai güç kaynağını gerekmektedir. Test boyunca tren 443 km/saat hıza kadar ulaşabilmiştir. Shinkansen’in en çok tercih edilen versiyonu 320 km/saat işletim hızına kadar ulaşmaktadır.

TGV Reseau, Fransa:

Alstom; 1992 ve 1996 yılları arasında TGV Resseau’yu inşa etme inisiyatifini üstlenmiştir. Bu trenler; TGV Atlantik konseptine sahiptir. Bu trende; A 25 kV AC, 1500 V DC ve 3000 V DC performans arttırıcı olarak kullanılmaktadır. Bu tren tek seferde 377 yolcu taşıyabilmektedir. Tren 380 km/saat hız yapabilmesine rağmen, onaylanmış işletim hızı 320 km/saat’tir. 

KTX 2, Güney Kore:

Hyundia Rotem; Güney Kore’ de KTX 2 yüksek hızlı trenini tasarlamış ve hizmete sokmuştur. Bu tren; Mart 2009’dan beri servistedir. Bu tren için onaylanan azami hız 305 km/saat’tir. Trende kullanılan elektrik sistemi; 25 kV/60 Hz AC katenerlerinin elektrik sistemdir. KTX 2 tek seferde 363 yolcu taşıyabilmektedir. 

Günümüzde ‘iletişim-bilişim teknolojileri’ gibi konularında ‘ulaştırma’ ile beraber veya bizatihi içerisinde değerlendirildiği bir süreci yaşıyoruz. Dolayısıyla bütün bu ifade ettiklerimizi de ‘entegrist’ bir bakış açısında toplamak mümkün olabilecektir. Daha önce belirttiğimiz gibi ‘2023 Dünya’nın en büyük 10 ekonomisi’ arasına girme hedefi; planlama ve ulaşım sorunlarını çözmekten, minimize etmekten ve bu argümanları en aktif şekilde kullanmaktan geçer. Bu argümanların maksimum kullanımı ise; entegrasyon, enerji verimliliği, alternatif enerji konularıyla yakından ilintilidir.

Ülkemiz; TRACECA, İpek Demiryolu, Avrupa-Ortadoğu ve benzeri ulaşım projelerinin merkezliğinde ve kavşak noktasında bulunuyor olup, sahip olduğu fırsatlar ve tehditler bağlamında, iyi yönetilecek ve ‘insan odaklı’ algılanacak bir ‘Çok Modlu ve Bütüncül Ulaştırma
Sistemi’ planlama ve yatırım süreci, bizler için hayati bir alanı teşkil etmektedir. Girişilen bu Ulaştırma yatırımları sürecinin doğru bir bakış açısı ile yönlendirilmesinin neticesi, halkımız için kısa vadede; yaşam kalitesi-erişilebilirlik-yolculuk parametreleri-maliyet-sosyal denge anlamında çağ atlayıcı hamleler yapmak olarak okunabilir.

Hepinize sağlıklı huzurlu mutlu ve başarılı bir hafta dilerim. ■