Ulaştırma Sistemi ve Ulaştırma Mühendisliği Lisans Programı - 3

Ulaştırma mühendisliği…

Bu çerçevede; ulaştırma mühendisliği disiplinler arası bir mühendislik olma özelliğine de sahiptir. Bu anlamda; inşaat mühendisliği, şehir bölge planlama, yazılım mühendisliği, elektrik-elektronik mühendisliği, makine mühendisliği ve mimarlık gibi bölümler ile ortaklaşan birçok konuyu içermektedir. Ülkemizde, geneli itibariyle, mühendislik lisans eğitimleri ilk 1,5 yıl ortak bir içeriğe sahip olup, 2’inci yılın ikinci yarıyılında ayrışmaya başlamakta, 3’üncü yılda departmanlaşmakta, 4’üncü yılda ise uzmanlaşmaktır. Türkiye’de bir ilk olarak Bahçeşehir Üniversitesi UYGAR Merkezi ve Ulaştırma Mühendisliği Bölümü’nce kurulan ‘Ulaştırma Mühendisliği Lisans Programı’ müfredatı ortalama 2 yıllık eğitim süresince, inşaat mühendisliği ile ortak dersleri içermekte, ulaşım planlaması ve kentleşme-ulaştırma ilişkisi gibi konularda şehir bölge planlama programı ile ortaklaşmakta, akıllı ulaşım sistemleri (AUS) ve benzeri inovasyon uygulamalarında yazılım mühendisliği ve elektrik-elektronik mühendisliğiyle, ulaştırma ekonomisi ve organizasyonunda endüstri mühendisliğiyle, demiryolu araç altyapısında da makine mühendisliği ve elektrik mühendisliğiyle, ulaştırma kaynaklı gürültü ve benzeri etkiler konusunda ise çevre mühendisliği ile ortak dersler içermektedir. 

Dünyada nasıl?

Dünyada ABD, Kanada, Rusya, Çin, Hindistan ve Avustralya’da uygulamaları bulunan ve Türkiye’de ilk olan Ulaştırma Mühendisliği Programı; öğrencilere hem kamuda ve hem de özel sektörde önemli iş imkanları sağlayacaktır. Artarak devam eden ulaştırma yatırımları, yatırımlar ve yönetişimin daha nitelikli olması ile yerel kamu kurumlarındaki yapısal değişim süreci ‘nitelikli eleman’ ihtiyacını zaruri kılmaktadır. Bunun yanı sıra, ulaştırma mühendisliği lisans programı her yıl ortalama 50 mezun verirken, söz gelimi inşaat mühendisliği lisans programları ise her yıl ortalama yaklaşık 2500 mezun vermektedir. Dolayısıyla, bugüne kadar devlet kadroları için yapılan KPSS sınavlarında, UDH Bakanlığı, Devlet Demiryolları (TCDD), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü ve benzeri kurumlar için ‘inşaat mühendisi’ kadrosu açılırken, artık ‘Ulaştırma Mühendisi’ kadrosu açılacaktır. Buradan hareketle; geçmişte söz gelimi Karayolları Genel Müdürlüğü’ nün (KGM) periyodik olarak açtığı kadro, yıllık ortalama 2500 inşaat mühendisine hitap ederken artık yıllık ortalama 50 ulaştırma mühendisine hitap edecektir. Buradan hareketle, geçmişte ulaştırma alanında çalışmayı düşünen bir inşaat mühendisinin büyük bir şehirde devlet kurumunda çalışması için oldukça yüksek bir puan alması gerekirken artık bir ulaştırma mühendisinin kendi departmanıyla ilgili bir devlet kurumunda büyük bir şehirde çalışması için daha makul bir puan alması yeterli olabilecektir. Yeni büyükşehir yasası ile birlikte artık ‘Ulaşım Ana Planı’ ve ‘İmar Planı’ ihtiyaçları aciliyet arz eden belediyeler de bu ihtiyacın karşılanması yolunda, ulaştırma mühendislerini tercih edeceklerdir. Dolayısıyla; ulaştırma mühendisinin iş imkanı anlamında kamuda ki tercihleri olacak olan UDH Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, TCDD, büyükşehir belediyeleri başta olmak üzere belediyeler, THY, denizcilik işletmeleri ve benzeri kurumlarda yer alma şansı oldukça yüksektir. 

Ulaştırma mühendisleri tercihi

Özel sektörde, kamudan aldığı proje ve yapım işlerinde, kamu sektörünün tercihinin paralelinde olarak, konuya doğrudan odaklı ve lisans eğitimini ulaştırma üzerine yapmış olan Ulaştırma Mühendislerini tercih edeceklerdir. 

UDH Bakanlığı tarafından açıklanan 2009-2013 Stratejik Planında; planın amacı,  ulaştırma sistemini, teknik ve ekonomik etkinlikte hizmet verecek daha dengeli bir yapıya kavuşturmak olarak özetlenmekte ve ülkemizdeki yük ve yolcu taşımacılığının karayolu ağırlıklı yapılması nedeniyle karayolu ağının artan kullanıcı sayısıyla oluşan sorunlarının ağır trafik yükünü taşınamayacak boyuta getirdiği vurgulanmaktadır. Karayollarındaki bu olumsuzlukların giderilmesi için kombine taşımacılığın geliştirilmesi gerektiği üzerinde durulmakta, kombine taşımacılığın geliştirilmesiyle, karayolu taşımacılığı payının azalması ve trafik tıkanmalarının önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.

Sadece bir kısmını özetlediğimiz bu plandaki  hedeflerin gerçekleştirilmesi ve Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yıldönümü olan 2023’ü hedef alan projelerin büyük çoğunluğunun ulaşım ile ilgili olması, programımızın gerekliliğini artırmaktadır.

Hepinize sağlıklı huzurlu mutlu ve başarılı bir hafta dilerim. ■