Yeni Yönetmeliğe doğru (Yönetmelik Düzenleme Kılavuzu)
Taşımacıların Yönetmelikle ilgili talepleri her zaman vardır. Bununla ilgili çalışmalar yapılır. Son olarak da bir Çalıştay yapıldığını biliyoruz. Bun da da mutlaka bu konular ele alınmıştır. Çalıştayla ilgili haberleri yeni öğrendik. Bunları daha sonra değerlendiririz. Şimdilik Çalıştayın arkasından gelmesi beklenen Yönetmelik değişikliğine ilişkin olarak gazetemizin 28 Aralık 2020 tarihli 371. sayısında yer alan Yönetmelik düzenleme Kılavuzu başlıklı yazımı bu aşamada tekrar sunmakta büyük fayda görüyorum.
* * *
Yönetmelik Düzenleme Kılavuzu
Mevzuat, iş başarısı açısından önemli olup taşımacıların kendileri için daha iyi bir mevzuat talep etmeleri ve bunun için çalışmaları normaldir. Nitekim bunun paralelinde mevzuat konusu özellikle de yolcu taşımacılarının hep gündemindedir.
Bazen pek bilinçli olmasa da değişiklik talep ederler. Son zamanlarda bazıları mevcut Yönetmelik üzerinde değişiklik, bazıları da yeni bir Yönetmelik hazırlanması şeklinde değişik düşüncelerin olduğunu biliyorum. Zaten bir belge çalışması da gündemde. Ben de bu değişikliklere ilişkin kendi temel görüşlerimi yazmak gereğini duydum.
Değişiklik amaç ve kapsamı
Yönetmelik hazırlanırken veya değiştirilirken aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerektiğini düşünüyorum.
1- Yönetmelik değişikliği ile sadece Taşıma Yönetmeliği’nin yanlış ve eksikliği düzeltilebilir.
2- Taşıma Kanunu’ndaki eksik ve yanlışlar Taşıma Yönetmeliği ile giderilemez.
3- Başka kanunlar ve bunların yönetmeliklerindeki taşımacılığı da ilgilendiren yanlış ve beğenilmeyen hususlar yine Taşıma Yönetmeliği değişikliği ile giderilemez.
4- Taşıma Kanunu hatta ilgili diğer kanunlara aykırı hususlara Yönetmelikte yer verilemez.
5- Kanunun yetki vermediği hususlar, Yönetmelik ile düzenlenemez. Taşıma Kanunu’nun Yönetmelik maddesinde özellikle belirtilen belirli hususların yanında, “kanunun uygulanmasıyla ilgili diğer esas ve usuller” dense de bu, her şeyin düzenlenebileceği anlamında yorumlanamaz.
6- Taşıma Kanunu’nda Yönetmelik ile düzenlenmesi öngörülmeyen hususlar da gerekirse açıklayıcı bir biçimde olmak üzere yer almalıdır. Böylece Taşıma Kanunu hükümlerini de kapsayan tam ve bütün bir mevzuat oluşturulmuş olur.
Serbest piyasa
Taşıma Kanunu’nda taşımacılık faaliyetlerinin serbest rekabet ortamında gerçekleşmesi öngörülmüştür. Beğenmeyenler de dâhil, buna herkes uymak zorundadır. Serbest piyasayı yanlış bulanlar isterlerse kanun koyucu iradeyi ikna edip bunu değiştirtebilirler. Bu da yetmez ve bu yolla başarılı olamazlarsa; yine isterlerse başka bir iradenin veya ekonomik rejimin yasal yollarla irade sahibi olmasını, güçleri yeterse, sağlayabilirler. Bu kapsamda aşağıdaki sınırlamalar yapılamaz.
Taşıma belgesi, belgelere kayıtlı taşıt, taşıma hatlarındaki taşımacı, taşımacıların hatlarındaki sefer sayıları ile taşıma ücretlerinin Bakanlıkça süresiz veya uzun süreli olarak belirlenmesi. Özel hallerdeki geçici sınırlamalar zaten Kanunda var.
Yukarıdaki sınırlamalar yapılacak olursa, bunu belgelerin ve sınırlanan diğer imkânların devri istenecektir. Bu da geri planda satış demektir. Şüphesiz, serbest piyasanın bu olmadığı ve bunları kapsamadığı iddia edilebilir. Böyle düşünenleri biraz ekonomi öğrenmeye veya uzmanlara danışmaya davet ederim. Bunların ötesinde esas olan sizin ahladığınız değil kanun koyucu iradenin serbest piyasadan ne kast ettiğidir. Keşke bu anlayış tanım ve açıklama olarak mevzuatta yer alabilse. Böylece tartışma biterdi.
Genel olarak söylenen; serbest piyasanın kaynakları boşa tükettiği, taşımacılıkta ise özellikle akaryakıt işgücü ve taşıtların verimli kullanılmadığı, çevre kirliliği ve trafik yoğunluğu yaratıldığı vs. iddiaları bazen karar vericiler tarafından da itibar görür. Ancak bu da sonucu değiştirmez. Karar vericiler de genel esaslara tabidir. Bu arada bu ifadelere ilişkin kendi kişisel görüşlerim saklı olup, kişisel görüşlerime göre bu iddialarda bulunmadığımı belirtmek isterim.
Hak ve menfaat dengesi
Mevzuatlar, kapsamlarında mal ve hizmet üretenlerin burada ise taşımacıların hak ve menfaatlerinin ötesinde sorumluluklarını da belirtirler. Diğer taraftan bunlar taşıma hizmetlerinden faydalananların hak ve menfaatlerini koruma amacını da güderler. Herkes sonunda bir tüketicidir ve sonunda hiçbir üretici tüketicilere ilişkin sorumluluklardan özel olarak muaf tutulamaz. Taşımacılarımızın “Bizim Bakanlığımız” türünden ifadeleri yanlıştır. Bakanlık, tüm ülkenin bakanlığıdır.
Yöntem konusu
Eski yönetmeliği bir kenara atıp, yeni bir yönetmelik ile bunun istenmeyen hususlarından kurtulunması söz konusu olamaz. Yeni yönetmelik hazırlanacak olsa da eski yönetmelikteki her hususun değerlendirilmesi ve aksine karar verilmedikçe yeni Yönetmeliğe aktarılması gerekir. Bu kapsamda eski yönetmeliğin üzerindeki değişikliklerle iyileştirilmesi uygun ve yeterli görülmese dahi yeni yönetmelik hazırlanmasının eskisi üzerinden aşağıdaki anlayışa göre yapılmalıdır:
- Yenisine aktarılmayacak (iptal edilecek) düzenlemeler
- Değiştirilerek yenisine aktarılacak düzenlemeler ve bunların değiştirilmiş şekilleri
- Aynen korunan düzenlemeler
- Eskisinde hiç olmayıp yenisine eklenecek düzenlemeler. ■
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Galatasaray | 10 | 28 |
2. Samsunspor | 11 | 25 |
3. Fenerbahçe | 10 | 23 |
4. Beşiktaş | 10 | 20 |
5. Eyüpspor | 11 | 19 |
6. Sivasspor | 11 | 17 |
7. Göztepe | 10 | 15 |
8. Başakşehir | 10 | 15 |
9. Kasımpasa | 11 | 14 |
10. Konyaspor | 11 | 14 |
11. Trabzonspor | 10 | 12 |
12. Gaziantep FK | 10 | 12 |
13. Bodrumspor | 11 | 11 |
14. Antalyaspor | 11 | 11 |
15. Alanyaspor | 11 | 10 |
16. Rizespor | 10 | 10 |
17. Kayserispor | 10 | 9 |
18. Hatayspor | 10 | 3 |
19. A.Demirspor | 10 | 2 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Erzurumspor | 11 | 22 |
2. Kocaelispor | 11 | 22 |
3. Bandırmaspor | 11 | 21 |
4. Karagümrük | 11 | 18 |
5. Igdir FK | 11 | 18 |
6. Boluspor | 11 | 18 |
7. Esenler Erokspor | 11 | 17 |
8. Ümraniye | 11 | 17 |
9. Pendikspor | 11 | 17 |
10. Ankaragücü | 11 | 16 |
11. Ahlatçı Çorum FK | 11 | 16 |
12. Şanlıurfaspor | 11 | 15 |
13. Gençlerbirliği | 11 | 15 |
14. Manisa FK | 11 | 14 |
15. Keçiörengücü | 11 | 14 |
16. İstanbulspor | 11 | 13 |
17. Sakaryaspor | 11 | 13 |
18. Amed Sportif | 11 | 13 |
19. Adanaspor | 11 | 6 |
20. Yeni Malatyaspor | 11 | -3 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Liverpool | 10 | 25 |
2. M.City | 10 | 23 |
3. Nottingham Forest | 10 | 19 |
4. Chelsea | 10 | 18 |
5. Arsenal | 10 | 18 |
6. Aston Villa | 10 | 18 |
7. Tottenham | 10 | 16 |
8. Brighton | 10 | 16 |
9. Fulham | 10 | 15 |
10. Bournemouth | 10 | 15 |
11. Newcastle | 10 | 15 |
12. Brentford | 10 | 13 |
13. M. United | 10 | 12 |
14. West Ham United | 10 | 11 |
15. Leicester City | 10 | 10 |
16. Everton | 10 | 9 |
17. Crystal Palace | 10 | 7 |
18. Ipswich Town | 10 | 5 |
19. Southampton | 10 | 4 |
20. Wolves | 10 | 3 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Barcelona | 12 | 33 |
2. Real Madrid | 11 | 24 |
3. Atletico Madrid | 12 | 23 |
4. Villarreal | 11 | 21 |
5. Osasuna | 12 | 21 |
6. Athletic Bilbao | 12 | 19 |
7. Real Betis | 12 | 19 |
8. Mallorca | 12 | 18 |
9. Rayo Vallecano | 11 | 16 |
10. Celta Vigo | 12 | 16 |
11. Real Sociedad | 12 | 15 |
12. Girona | 12 | 15 |
13. Sevilla | 12 | 15 |
14. Deportivo Alaves | 12 | 13 |
15. Leganes | 12 | 11 |
16. Getafe | 12 | 10 |
17. Espanyol | 12 | 10 |
18. Las Palmas | 12 | 9 |
19. Real Valladolid | 12 | 8 |
20. Valencia | 11 | 7 |