Kurumsal firmalarda çalışan çoğu kişinin startup dünyasındaki gelişmeleri büyük bir özenle ya da iç geçirerek takip ettiklerini görüyorum. Hatta epey kişinin yetkinliğinin, bilgi birikiminin, ticari yönünün, çoğu startup kurucusundan da fazla olduğuna eminim. Aradaki farklara, cesaret, tutku, risk alabilme ve benzeri konulara girmeyeceğim. Bu yazıda özellikle kurumsal firmaların girişimcilik dünyasından faydalanabileceği, fırsatlar yakalayabileceği, çalışanları ve dolasıyla firmasını geliştirebileceği yollardan bahsedeceğim.
Birincisi; kurumiçi girişimciliğin özendirilmesi, girişimcilik ruhunun ve yetkinliğinin kazandırılması konusu. Kurumsal dünyada, olaylara sırf kendi sorumluluğundaki bölüm gözüyle baktığından birçok fırsatın kaçırıldığına, görmezlikten gelindiğine çok kez şahit olmuşumdur. En büyük savları, o konunun o kişinin sorumluluğunda olmaması. Hele pazarlama ve satış bölümündeki kişilerde girişimci ruhun, yetkinliğin olmamasını anlamam mümkün değil. Bu konu 'kurumiçi girişimcilik' eğitimleriyle nispeten yol alınabilecek bir konu.
Çalışanların Fikirlerinin Değerlendirilmesi
Kurum içinde yapılabilecek bir diğer katma değerli çalışma, kurum içinde fikri olan yetkin kişilerin girişim dünyasına kazandırılması.
Örnek bir işleyiş şöyle olabilir:
• Kurum içinde çağrı çıkarılır: 'Ey çalışanlarımız! Fikrin mi var? Gel başvur, değerlendirelim'
• Başvurular alınır, bağımsız bir kurul tarafından ön değerlendirmeden geçirilir ve katma değerli fikirler seçilir.
• Seçilen fikirlerin sahiplerine, bir ön kuluçka merkezi tarafından profesyonel eğitimler verilmesi sağlanır.
• Eğitim sonunda tekrar bir değerlendirme yapılır ve öğrendiklerini fikirlerine yansıtabilenlerle devam edilir.
• Şimdi sıra, fikrin hayata geçmesini sağlamada. Bu konuda yine önkuluçka-kuluçka merkezlerinden ve onların imkanlarından faydalanılabilir.
• Fikrin hayata geçmesiyle birlikte, kurum şu seçenekleri değerlendirebilir:
a) bu girişime yatırım yapabilir
b) satın alabilir
c) müşterisi olabilir
d) bünyesinde hayata geçirebilir
Kurum Dışındaki Girişimcilerden Faydalanma
Buraya kadar bahsettiklerim, kurum içinde yapılabileceklere örnekti. Simdi gelelim kurum dışına. Kurum dışında onlarca kuluçka merkezi var. Firmaların özellikle iş geliştirme, pazarlama, Ar-Ge ekiplerinin sıklıkla ziyaret etmesi, içinde yaşamaları gerektiği yerler. Çeşitli programlarla bu merkezdeki girişimcilerle bir araya gelinmeli, izlenmeli, dinlenmeli, takip edilmeli.. Hele ki firmanızın kapsamına giren girişimcilerle… ve onlarla işbirliği yapmanın yolları aranmalı. Müşteri olunabilir, kendi Ar-Ge’nizin imkanlarından faydalandırarak karşılıklı fayda çıkarmaya çalışabilir, test çalışmaları birlikte yürütülebilir, AB gibi fonlara birlikte başvurarak cebinizden büyük paralar çıkmadan, kaynak ve çözüm yaratılabilir, yatırım yapılabilir ve benzeri birçok işbirliği yapılabilir. İşte bu çarkların dönmesiyle hem firmamız hem ülkemiz adına katma değer yaratabileceğiz.
Ödül Verip Çekilmek Yeterli Değil
Ülkemizdeki kaynak israflarından bir örnek de, firmaların çeşitli adlarla kendilerinin düzenlediği, dereceye girenlere ödül para verdikleri girişimcilik yarışmaları. Buraya kadarki kısmı kulağa hoş geliyor. Zaten bu kulağa hoş gelen kısmın PR’ı da firmalar tarafından iyi değerlendiriliyor. Fakat kritik nokta, ödülü de alan girişimcinin sonra neler yaptığı, yapabildiği, devam edip edemediği ve bu süreçte ödülü veren firmanın nerede olduğu. Çok rahatlıkla söyleyebilirim ki, firmaların kısıtlı bütçelerle genelde de PR amaçlı başlattıkları bu yarışmalarda, ne ödülün büyüklüğü girişimcilerin dişine dokunuyor ne de ödülü alan girişimcilerin çoğu 1 yıl içinde devam edebiliyor. Hatta büyük ödülleri alıp birkaç ay içinde kurumsal iş hayatına devam eden girişimcileri de sıklıkla görüyoruz. Bununen büyük nedeni, ödülün tek başına, girişimcinin başarılı olması için yeterli bir kaynak olmaması. Çözüm? Çözümden burada çok kısa bahsedip devamını sonraki yazılara bırakayım: Ödülü kendi başımıza düzenlediğimiz bir etkinlikte sırf millet alışverişte görsün mantığıyla değil, girişimcilerin seçilmesinden eğitilmesine geliştirilmesine kadar bu işi hakkıyla yapmaya çalışan, ana işlerinden biri bu olan teknokentlerin, ön kuluçka-kuluçka merkezlerinin yarışmalarına destek olarak, planlanan ödüllerin oraya kaydırılması, toplanması ile bu kaynak israfının önüne geçebiliriz. ■