8 Kasım Çarşamba İstanbul Kongre Merkezi’nde düzenlenen Bilişim Zirvesi’ndeydik. Zirvede, ‘Yeniden tanımlanan otomotiv sektörü ve internet bağlantılı araçlar’ konulu panelin moderatörüydüm. Konuşmacı konuklarım; Tofaş’tan Ali Şengür, Samsung’dan Seval Üçler ve EY’den Burak Kırcalı idi. Panelin konusuna ve gelen konuşmacılara baktığımızda, bir kez daha görüyoruz ki, eskiden otomotiv dendiğinde makine mühendisliği kökenli kişiler aktif görev alırken şimdilerde telco (telekomünikasyon şirketleri), elektronik, bilgisayar mühendisleri daha revaçta oldu. Nesnelerin internetidir, makineden makineye iletişimdir, internet bağlantılı araçlardır, sürücüsüz araçlardır derken ibre özellikle telco çalışanları lehine dönmekte. Tüketici beklentisi doğrultusunda fırsatı gören teknoloji firmaları da otomotiv sektörüne yatırımlarını, faaliyetlerini günden güne arttırıyorlar. Panelde de vurguladığımız gibi, araçlar, bir tür mobil bilgisayara dönüyor. Tıpkı elimizdeki cep telefonları gibi... Mobil bilgisayara döndükçe de teknoloji firmaları, otomobil üreticileri kadar ana oyuncu haline gelmeye başladılar. Hatta hepimizin de yakından takip ettiği gibi, otomotiv üreticisi pozisyonu alan teknoloji firmaları da var. Otomotiv sektörünün bu doğrultuda yeniden tanımlanmaya başlaması da özellikle hızlı hareket edebilen, teknoloji tabanlı start-up’lara da büyük fırsatlar doğuruyor. İşte 2000 yılında kurulan Mobileye. 17 sene içinde 15 milyar dolar gibi bir değere satın alınabiliyor.
Dijital Servisler ve Araç Bağlılığı
Panelde vurguladığımız diğer bir konu, araç içi dijital servislerden kazanılması düşünülen gelirin birkaç sene sonra satış sonrası hizmetlerden elde edilen geliri geçeceği. Burada da özellikle girişimciler için çok büyük fırsatlar var. Örneğin araçiçine yerleştirilen ekranlarda, sürücü ve yolcunun kullanabileceği hizmetleri zenginleştirmeniz gerekiyor. Dikkat ederseniz ana üreticiler de bu konularda çeşitli dönemlerde düzenledikleri yarışmalarla içerik sağlayan girişimlere ulaşmaya çalışmaktalar. Panelde en dikkat çekilen konulardan biri de, birkaç sene sonra Y kuşağının satın alma kararı verenlerdeki oranın yüzde 50 olacağı. Y kuşağının otomobil sahipliğine yaklaşımı da önceki nesillerden farklı. Y kuşağı öncesi kuşaklarda, otomobil sevdası, bir model, marka bağlılığı varken, Y ve sonrası kuşakta bu bağlılıktan bahsetmek zor. Onlar için otomobil genel anlamda bir yerden bir yere götürmeye yarayan herhangi bir araç. Bu yaklaşımın doğuracağı ana akım, araç sahipliğinin azalması olacak. Kiralama, paylaşma iş modellerinin, araç sahipliğinin yerine geçeceğini gösteren bir yaklaşım. Ki bu gidişatın farkında olan global ana üreticilerden de araç kiralama ve araç paylaşımı sunan girişimlere yatırım yapanlar olduğunu görüyoruz. En son Almanya’daki global bir araç üreticisi, otobüs kiralama hizmeti sunan bir girişime yatırımcı oldu. Bu yatırım, bizde de otobusbankasi.com ve busbank.co adıyla benzer bir platformu oluşturan, otobüs sektörünün deneyimli ismi Adnan Değirmenci’yi hem heyecanlandırdı hem de platformunun önemini yatırımcılara anlatırken elinde sağlam bir donesi oldu.
Girişimciler Sahnede
Her fırsatta, girişimcilik dünyasında ne tür gelişmeler olduğunu, ne tür çözümler sunduklarını yakından izlememiz gerektiğini vurguluyorum. İşte güzel bir fırsat! İTÜ Çekirdek BigBang etkinliği... Türkiye’nin en büyük girişimcilik etkinliği... Girişimcilere kazandırdığı maddi destek ile de bu alanda dünyada sayılı etkinliklerden biri. Geçen sene girişimcilere bir gecede 5 milyon TL’ye ulaşan maddi destek dağıttı. Bu sene 11 bin başvuru arasından birkaç adımlık değerlendirmeleri başarıyla geçmiş, finale çıkan 20 girişimciyi sahnede izleme şansınız var. Bir o kadar başarılı girişimci de etkinlik alanında stantlarıyla bizlerle olacak. Başarılı girişimcileri ve çözümlerini yakından görmek, izlemek için 23 Kasım 14:00’de Uniq İstanbul’da hep birlikte olalım. ■