24.06.2015, 12:47

Kimse düşünmedi...

Latif Karaali

Latif Karaali

Otomarsan AŞ’nin ilk Genel Müdürü Hasan Tahsin ÖNALP’ın anısına. (2)

OTOMARSAN’ın ilk genel müdürü sayın H. Tahsin Önalp ile sohbetimize devam ediyoruz...
Tahsin Bey anlatıyor: “Milli Eğitim Bakanlığı hesabına Almanya’da  okudum. Zürih’te doktora yaptım.
1930’lu yıllarda Atatürk’ün direktifiyle kurulacak olan yüksek mühendislik mektebinin hocalarından biri olmak için bizzat Atatürk’ün talimatlarıyla gönderildim Almanya’ya.
3 sene arka arkaya 10’ar kişilik grup, toplam 30 kişi gittik. Maalesef  2. Cihan Harbi’nin patlaması nedeniyle Ankara’da bu üniversite kurulamadığı için, bizler de Türkiye’ye döndüğümüzde çalışacak yer bulamadık.
Ben Milli Eğitim Bakanlığı hesabına 10.5 sene dışarıda okudum, devletin parasıyla doktora yaptım. 3 yıl sonra bana ‘seni Ankara Teknik okuluna mekanik öğretmeni olarak tayin edelim’ dediler.
Böyle çıktılar karşıma.
Benim teknik okulda ne işim var? Kariyerim başka! Bu yüzden kabul etmedim.
Karayolları Genel Müdürlüğü Şose ve Köprüler Reisliği adam arıyordu. Gittik.
Beni 10 seneyi aşkın bir süre Almanya’da okutan müessese iş vermezken, kadro bulamazken Karayolları Genel Müdürü bana 5 dakikada ‘30 lira yevmiye ile gel başla’ dedi”
Evet...
Kendini böyle tanıtan H. Tahsin Özalp, Otomarsan’ın ilk genel müdürü... Kurucu Genel Müdürü...
Otomotiv sanayinin hayatta olan en eski mensubu...
*          *             *
Otomarsan günleriyle başlayalım...
“Mercedes uzun yıllar Türkiye’de herhangi bir tesis kurmayı düşünmedi.
İhtiyaçlar arttıkça, Türkiye’nin döviz imkanları daraldıkça, montaj sanayi bünyesinde, hiç olmazsa az parayla daha fazla araç alınabilecek bir düzen kurulmaya başlamıştı.
Montaj sanayinin temelinde bu düşünce yatar.
Yerli katkıyı yavaş yavaş arttırarak, zamanla heyet-i umumiyesini yerli yapabildik.
Ve böylece Türkiye’de yılda 240 otobüs imal etmek üzere Otomarsan kuruldu. Bu bir ihtiyaç tabii...
1967 senesinin başlarıydı. Şirket henüz kurulmuştu. Ben intisap ettim.
68 başında ilk otobüsü banttan indirdik. 8 haziran 1968’te de resmi açılış yaptık.
Gerçekten zor kuruldu Otomarsan... Rahmetli Ahmet Veli Menger Mercedes’i ikna etmek için çok uğraştı.”
Türk hükümetlerini ve bürokratlarını ikna etmek daha da zordu.
Tahsin Bey devamla:
“Mercedes buraya kolay kolay gelmek istemedi. 
Hiçbir şey yok... Parça yok... Yetişmiş eleman yok... Yetişmiş kadro yoktu. Almanya’dan dönen işçiler vardı... 
Sanat okulu mezunlarını aldım, mühendis yaptım.”
Ben soruyorum: Sayın Özalp, çok zorluk çektiniz mi?
Özalp: “Kolay bir iş değil... Evvela montaj yapıyorsunuz, devletle uğraşıyorsunuz... Devletin imkanları kısıtlı...
Mahdut bir dövizle, muayyen bir faaliyeti icra etmek için mümkün olduğu kadar zorluk çıkartıyor.
Siz o parayla, aldığınız tahsisle otobüs parçası getireceksiniz. Motor getireceksiniz...
Dövizimizin müsait olmadığı andan itibaren ana kasamı getiremezsiniz ve otobüs yapamazsınız.
Bu yüzden ihracata yöneldim. O benim kurtarıcım. O benim dövizim...
İhracat olmasaydı, döviz bulamayacaktım.
Kredi bulmak da zor.
Bankaların güveni yok.
O zaman bankacılığı, her şeyi gayri menkule endekslemişti. Varsa gayrimenkulun, para alabiliyorsun. Amam, fabrikaya zor veriyorlar krediyi.”
Evet... Menderes’i ikna etmek de zor olmuştu...
İhtilal oldu, iş 1967’ye sarktı. İhtilal olmasaydı, Otomarsan’ın kuruluşu 1960’ta da olabilirdi. Belki de...
Rahmetli Adnan Menderes’in otomotiv sanayine büyük etkisi var. Sadece Mercedes’te değil...
“Magirus olayı”nda da... Magirus’u kuran İzzet Ünver, Menderes’in terzisiydi.
*          *             *
 “Daha ürün çıkmadan Türkiye sathında servisleri planladık. 10 yerde bayi ve servis ağı kurduk. Karayolu Teşkilatı, başlangıçta Türkiye’nin 10 bölgesinde örgütlenmişti. Otomarsan’a Karayolları tecrübemi taşıdım. Nerede teşkilat kurulması gerektiğini araştırarak bulmuştuk Karayolları’nda...
Stratejik bölgeler...
Türkiye’nin ihtiyacını karşılayacak bölgeler...
Bana ‘sen nerden biliyorsun bunları’ derlerdi. Yahu, Karayolları Genel Müdürlüğü bölge teşkilatı kurulması gerektiğini etüt etmiş ve kararını vermiş. 
Bunlar bilgi ve araştırmaya dayanan kuruluşlardır.
Karayolları Bölge Müdürlükleri bir strateji gereği oluşturulmuş ve iyi işleyen kurumlar olmuş.
Dün de, bugün de durum böyle...”
*          *             *
 “Biz yavaş yavaş yan sanayi desteklemeye başladık. Onlara imkan vererek, proje hazırlayarak hatta maddi destek vererek onların gelişmesinde katkıda bulunduk.
‘Montaj ve ambalaj’ diye alay mevzuuyduk.
Kimse inanmadı Türkiye’nin 40 senede bu seviyeye geleceğine... Bu günleri kimse düşünmedi.
Hoşdere 2 Fabrikasını görünce nerden nereye görüyorum.” ■
#Kimse #düşünmedi
Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi
Dr. Zeki Dönmez
Dr. Zeki Dönmez
Terminal dışı varış-kalkış...
26 Şubat 2013
Sami Acerüzümoğlu
Sami Acerüzümoğlu
Seyahatname-3
12 Aralık 2024
Yorumlar (0)
banner117
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 28 71
2. Fenerbahçe 27 65
3. Samsunspor 28 51
4. Beşiktaş 27 47
5. Eyüpspor 27 44
6. Göztepe 27 38
7. Gaziantep FK 27 38
8. Kasımpaşa 28 38
9. Trabzonspor 27 36
10. Başakşehir 26 36
11. Antalyaspor 28 36
12. Konyaspor 28 34
13. Rizespor 27 33
14. Alanyaspor 28 31
15. Sivasspor 28 30
16. Bodrum FK 28 30
17. Kayserispor 27 30
18. Hatayspor 27 19
19. A.Demirspor 27 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 30 59
2. Karagümrük 31 56
3. Erzurumspor 31 54
4. Gençlerbirliği 31 51
5. Bandırmaspor 31 51
6. İstanbulspor 31 49
7. Ahlatçı Çorum FK 31 46
8. Amed Sportif 31 46
9. Boluspor 31 45
10. Ümraniye 31 45
11. Iğdır FK 31 44
12. Keçiörengücü 31 42
13. Esenler Erokspor 30 41
14. Pendikspor 31 41
15. Sakaryaspor 30 39
16. Ankaragücü 30 38
17. Manisa FK 31 37
18. Şanlıurfaspor 31 34
19. Adanaspor 31 27
20. Yeni Malatyaspor 31 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 29 70
2. Arsenal 29 58
3. Nottingham Forest 29 54
4. Chelsea 29 49
5. M.City 29 48
6. Newcastle 28 47
7. Brighton 29 47
8. Fulham 29 45
9. Aston Villa 29 45
10. Bournemouth 29 44
11. Brentford 29 41
12. Crystal Palace 28 39
13. M. United 29 37
14. Tottenham 29 34
15. Everton 29 34
16. West Ham United 29 34
17. Wolves 29 26
18. Ipswich Town 29 17
19. Leicester City 29 17
20. Southampton 29 9
Takımlar O P
1. Barcelona 28 63
2. Real Madrid 29 61
3. Atletico Madrid 29 57
4. Athletic Bilbao 28 52
5. Villarreal 27 44
6. Real Betis 28 44
7. Rayo Vallecano 29 40
8. Mallorca 28 40
9. Celta Vigo 28 39
10. Real Sociedad 29 38
11. Getafe 28 36
12. Sevilla 28 36
13. Girona 28 34
14. Osasuna 28 33
15. Espanyol 28 29
16. Valencia 28 28
17. Leganes 29 28
18. Deportivo Alaves 29 27
19. Las Palmas 28 25
20. Real Valladolid 29 16