Modern Kablolu Sistemler; dijital olarak kontrol edilir ve tam otomatik olarak çalıştırılabilir. İşletimin denetlenmesinde; istasyon personeli için bütün fonksiyonların yüklü olduğu bir bilgisayar yeterlidir. Küçük bir işletim masası; kontrolü -gerek duyulursa- manuel olarak yapmak için yeterlidir.
Bu; Irak doğumlu Britanyalı Mimar Zaha Hadid’in Innsbruck için gerçekleştirdiği ilk proje değildi. 2003’te Bergisel Ski Jump’ın (Bergisel Atlama Tepesi) yeniden modellemesini tasarladı. Hungerburg Füniküleri’nin istasyonlarının kavisli süt-beyaz cam kubbeleri; Alplerin dağlı ve karlarla kaplı arazi yapısını temsil etmektedir.
Hadid; insanların çevre ile iletişimin ne kadar önemli olduğunu algılamalarını istedi. Ona göre; ‘Akış halindeki hatlar, konumlar arası kesintisiz bağlantı, içerisi ve dışarısı boyunca şeffaflık’ onun tasarımının ana ögeleridir.
Zaha Hadid; 2004’te, ‘Mimarinin Nobel Ödülü’ olarak bilinen ‘Pritzker Mimarlık Ödülü’ne ulaşan tüm zamanların ilk kadını oldu. Time Magazine; 2007’de, ‘Hunderburgbahn’ı ‘100 Tasarım’ arasında saydı.
Jean Nouvel: Mini Metro
Bu tasarım şehrin; Ortaçağ Perugia’sı ile bütünleşmesini sağlıyor. Fransız Mimar Jean Nouvel; bu sanatsal tasarımın arkasındaki kişidir. Onun planı bütünüyle basitti: çevreyle tamamen bütünleşmek ve ona, özel olan bir estetik katmak.
Nouvel için çözüm; işlevsel istasyon yapıları ve kentsel kablo hattına ismini ve anlamını veren kırmızı renkli raylardır. ‘the linea rossa’ kırmızı hat-gül hattı.
Minimetro’nun tamamlanış yılı olan 2009’da; Jean Nouvel hayatının çalışmasından dolayı ‘Pritzker Mimarlık Ödülü’ne layık görüldü.
Matteo Thun: Hannover 2000 Fuarı
Yapı üzerinde yolcuları ve mekanik aksanı korumak için yapılmış bir dalgalı çatı, mimari açıdan; Kuzey Almanya’nın sürekli değişken ikliminde istasyon mimarisi açısından en uyumlu çözümü üretti. Dahası, düşük basınç sağlayan hava yastıklarına oturan bu çatı sistemlerinin sökümü de kolaydı.
Bonzano Seramikleri’nin köklü ailesinin bir üyesi olan Matteo Thun; kendisine sadece ‘Sürdürülebilir Ekolojik Yapıların Mimarı’ ismini katmadı aynı zamanda seramik, saat ve iç mekan tasarımında da adından bahsettirdi.
Vicens ve Ramos: Zaragoza 2008 Fuarı
‘El Mundo Del Hielo’ (Buz Dünyası) Zaragoza 2008 Fuarı’nda teleferik istasyonunun zemin katında Reinhold Messner tarafından düzenlenen sanat sergisinin adıydı. İspanyol Mimarlar Ignacio Vicens ve Jose Antonio Ramos; her bir yapı için geleneksel olmayan ve yeniden keşfedilen formlar kullanmalarıyla tanınırlar. Örneğin; Pamplona Üniversitesi ‘Facultad de Comunicacion’ (İletişim Fakültesi) Binası, Rivas’taki Santa Monica Kilisesi yada Madrid’ deki Coliseo de las Tres Culturas (Üç Kültür Koleji).
Toplu Taşımaya İletişim Desteği
Toplu taşıma hizmeti kendine has bir hizmettir. Yersel toplu taşıma türüne bağlı olarak, yolcular hareketlilik gereksinimlerinin ne düzeyde karşılanacağını bilmek ister: Hangi güzergahlarda hizmet verilecek? Hareket saatleri ne zaman? Duruşlar nerelerde? Bilet alımı nasıl yapılacak? Fiyatlar ne kadar? vs. İnsanlara; söz konusu ulaşım sistemini kullandığı takdirde kazanacakları ve sistemin pozitif yönleri iyi tanıtılmalıdır (anahtar kelimeler: dakiklik,temizlik,personel kalitesi,işletme yapısı, vs.)
Sinyalizasyon
Bir diğer önemli başlık da sinyalizasyon konusudur. Bu; her şeyden önce kullanılan ‘mimari dilin’ imkanları ile ilgilidir (örneğin hangi biletler hangi gişelerde satılır). Tasarım, psikoloji ve personel deneyiminin değerlendirilmesinde; işaretleme ve denetleme desteğinde yolcular için bir algısal bütünlük oluşturacak sistem geliştirilmelidir. Eğer; buna rağmen, yeni bir sistem tamamen ya da kısmen otonom olarak işletiliyorsa (örneğin turizm odaklı olarak), çevrede mevcut olan sinyalizasyon sisteminin desteğinde işletim önerilir.
İletişim işleri; bir ulaşım sistemine talep artırımında rol oynayabilir. Mesela; mini metro’nun ‘Yolcu Rehberlik Sistemi’ ve ‘Tung Chung Teleferik Sistemi’nin çevre metro istasyonlarında tanıtım afişleri gibi.
Hepinize sağlıklı huzurlu mutlu bir hafta dilerim. ■