Normalleşme süreci hızla ilerliyor. Sınavlardan sonra bir hareketlilik oldu ama geçen yıl ile kıyaslanacak ölçüde değil. 2020’yi kayıp yıl olarak görüyoruz. Tam kapasiteye dönme imkanı henüz olmadı. En azından cam kenarlarında oturma ve ailelerin bir arada oturması sağlandı. Bu kazanımları elde etmemizi yeterli görmüyoruz. Tıpkı havayollarında ve şehiriçinde olduğu gibi gerekli tüm önlemleri alarak şehirlerarası otobüsçülük sektörünün de tam kapasiteye dönmesi lazım. Bunun iki olumlu yansıması olacak.
Kısa-orta-uzun vade stratejileri
Hem fiyatlar ulaşım ve aile ekonomisi açısından yarar sağlanacak hem de çarklar daha verimli şekilde dönmeye çalışacak. Sektörün pandemi sürecinde aldığı yarayı önlemek için bizim bir an önce bir kısa-orta ve uzun strateji belirlememiz gerekiyor. Çünkü 2020’yi kaybettik ve 2020’nin kayıpları önümüzdeki yılları da etkileyecek. Sektörün geleceğini tarif eden bir çalışmayı ortaya çıkarmamız gerekiyor. Bu anlamda, kanun ve yönetmelik tarafında da sıkıntılar var. Diğer kanunlarla çelişen taraflar var. Bu konuda ciddi çalışmalar yapacağız.
Toplu Ulaşım Yasası
Şehircilik, Ulaştırma ve İçişleri Bakanlığı ile Belediyeler Birliği’nin de desteğini alarak mutlaka Toplu Ulaşım Yasası’nı çıkarmamız gerekiyor. Bu konuda bir ekip oluşturuyoruz. İstanbul Ticaret Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı’nın yönetiminde bir ekip olacak. Meclise mutlaka yurtiçi, yurtdışı, taşıma sınırlarını, haklarını, sorumluluklarını tanımlayan bir yasa önerisi götürülmesine çalışacağız. Bu yasa büyük ölçüde sorunlarımıza çözüm getirecektir. Bunun dışında sektörün geleceğini tarif eden, zamanın ruhuna uygun düzenlemelerin yapılması gerekiyor. Bunu da Kanunda ufak değişiklikler yaparak halledebiliriz, ama esas olan yönetmeliklerdir.
Yönetmelikleri sektörün ihtiyaç duyacağı konular çerçevesinde organize etmemiz gerekiyor. Kısa bir süre sonra Cumhurbaşkanlığı’na ve TBMM Ulaştırma ve İçişleri Komisyonu’na sunulacak hale getireceğiz.
Arz talep dengesizliği
Şu anda arz talep dengesizliği var. Turizm tarafında iş yok. Turizm araçları çok ucuz fiyata sektöre geçmeye çalışıyor. Bu geçişler büyük bir rekabet ortamı yaratıyor ve çok düşük fiyatlarla yolcu taşınıyor. Türkiye’nin her yerinden ses geliyor. Mantık sınırlarını aşan bir rekabet var. Karayolu ulaşımı da hızlı şekilde kayıt dışına itiliyor. Ciddi şekilde vergi kayıpları olmaya başladı.
Uluslararasına farklı uygulama
Uluslararası taşımalarda yurtdışı plakalı araçlar, ülkemize yüzde 100 kapasite ile gelebilirken, bizim seferlerimizde yüzde 50 engeli var. Bu konuda Ticaret, Ulaştırma ve İçişleri Bakanlığı’na TOBB Sektör Meclisi olarak yazılı şekilde başvurduk ve bir an önce çözüme kavuşturulması gerektiğini ifade ettik. Turizm Bakanı Sayın Mehmet Ersoy, Avrupa ziyaretleri yaparak, Türkiye’nin hazır olduğunu ifade etti. Bir tanıtım filmi yapıldı.
Türkiye’nin farklı sorunları var. Türkiye’ye karşı ambargo uygulanıyor. Türkiye’nin, farklı ülkelerle masaya oturarak, pazarlıklar yapması da lazım.
Akıllı sistemler şurası
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, sonbahara doğru akıllı sistemler ve akıllı sistemlerin daha etkin kullanılmasına yönelik bir şura gerçekleştirecek. Elektronik olmayan acentecilik sisteminin sıkıntıları giderek büyüyor.
Elektronik bilet satan şirketlerin de F1 alması zorunlu olsun ve acentelere 10 firma değil sınırsız şekilde firmanın biletini satma imkanı sunulsun. Servis yükünden sektörün kurtulması, servis maliyetinin bilet fiyatlarına yansıtılması ve bilet fiyatlarının daha rekabetçi hale gelmesi lazım.
Otobüs çıkış ücreti alınmayacak
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne, İstanbul Otogarı’ndan otobüs çıkış ücreti alınmamasına yönelik TOBB Sektör Meclisi ve TOFED olarak başvurmuştuk.
Bu talebimiz kabul edildi. Tabii, bütün meslektaşlarımız ve sivil toplum örgütlerimiz ile 168 Yazıhane Platformunun da bunu talep etmesinin etkisi olmuştur, herkesin katkısı olmuştur. Biz yaptık demiyoruz, birlikte yaptık diyoruz. Emeği olan herkese teşekkür ediyoruz. Sektörün tüm paydaşlarının ortak konularda birlikte hareket etmelerinde yarar var. Bu talebimize olumlu cevap veren İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Sayın Ekrem İmamoğlu’na, Belediye Meclis Üyelerine teşekkür ediyoruz. Sanırım 3 ay boyunca otogardan otobüs çıkış ücreti alınmayacak. Pandemi süreci devam ederse bu uygulama da devam eder düşüncesindeyiz. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin kaynak sıkıntısı çektiği bu süreçte sektöre verdiği bu destek çok büyük anlam taşıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin diğer illere de örnek olmasını diliyoruz ve bu desteği onlardan da bekliyoruz. ■