Son haftanın birkaç sözünü tekrarlayayım: “ABD askeri Ortadoğu’ya ayak basmayacak” ABD Başkanı. “Türkiye kara birliği göndermeyecek” Cumhurbaşkanı.
“Hava operasyonu IŞİD'i durdurmaya yetmez” ABD Genel Kurmayı. “Sınır güvenliğimiz IŞİD sonrası için de güvenceye alınmak şartı ile her desteği yaparız” Başbakan.
ABD, IŞİD operasyonlarında 1 milyar doları harcamış bile. Havadan devam ederek ayda 300 milyon dolar harcıyor, karadan da girerse aylık masraf 600 milyon dolara çıkıyor. Savaşın kendilerine olan maliyetini konuşmaya başladılar, Amerika'nın Sesi kanalından. Bence ilk defa ve ekonomik nedenlerle, dikkate değer.
Bu savaşın bize de maliyeti var ve onlarınkinden daha büyük. 2 milyon insana bakıyoruz, 2 yıldır. İhracat kaybımız 10 milyar doları buldu, 2 yılda. Güvenlik maliyetimiz de artıyor, bu etkilerle. Bu savaş hakkında hükümete yetki veren tezkereyi oylarken TBMM'de bir aritmetik gerçekleşti:
Toplam 550 milletvekili,
Katılan 396,
Kabul 298, eder yüzde 54.
Salt çoğunluk (199 oy) yeterli idi, bu tezkere yüzde 36 ile de geçerdi. Bu önemli kararlarda salt değil mutlak çoğunluk gerekli bence.
* * *
Ekonomik planlarımızı da yeniledik. Dünyanın yavaşlaması, AB'nin durgunlaşması, Japonya'nın ve Çin'in hız kaybetmesi, çevremizin düzensizliği, kuraklık nedenleri ile (bu yıl dahil) ekonomik büyüme hedefimizi küçülttük. Enflasyon tahminimizi büyüttük. Merkez Bankamız, geçen haftaki toplantısında, önümüzdeki dönemde talep kaynaklı enflasyon değil de arz kaynaklı enflasyonun görüleceğini bildirdi. Yani ürettiğimizi fazlaca dışarılara satacağız demek.
* * *
Daha önceki yazılardan birinde 10. Kalkınma Planından uzunca konuşmuştuk. Bu planlara dayanarak yapılan Orta Vadeli Planlar (OVP) hem şirketleri hem de vatandaşı çok daha yakından ilgilendirir.
Önümüzdeki 3 yılı (2015-2017) kapsayan OVP'den kendime bir özet çıkardım:
• Dünya düşük büyüme -düşük enflasyon- düşük faizle, yani zayıf ekonomi ile yaşayacak.
• Yakıt dahil hammadde fiyatları düşük seyredecek.
• Türkiye dünya ortalamasından hızlı büyüyecek.
• Turizm gelirleri ülke büyümesinden 2 kat hızlı büyüyecek.
• İhracat ithalattan hızlı artacak ve cari açık azalacak.
• Özel sektör yatırımları büyümeden hızlı; kamu yatırımları büyümeden yavaş artacak.
• Vergi yükü yüzde 28'de sabit kalacak.
• Katma değeri arttırmak için kurumlaşma, verimlilik, yenilikçilik, istihdama uyumlu eğitim desteklenecek.
• Yükte ve yolcuda, taşıma türlerinin dengelenmesi ve tümleşmesi ilerleyecek.
• Bireysel kıdem tazminatı hesabı geliştirilecek.
Bu özetin her maddesi yöneticilere görev ve plan yüklüyor, dikkatlerden kaçmasın.
Taşıma faaliyeti de ekonominin kan damarı olduğuna göre, yukarıdaki her maddeye özel dikkat göstermeli, taşıma dünyası. Bu OVP her taşıma yöneticisinin aklında bulunmalı.
* * *
Karşılaştırma:
Yabancı ülkelerin kamyonları Türkiye içindeki köprü ve otoyol ücretlerini ödemeden geçiyor ve de bu bedeller takip edilmesine rağmen tahsil edilemiyor. Yıllık tutar 75 milyon TL dolayında. Oysa Abu Dhabi benden 1993 yılında trafik cezasını tahsil etmişti, hem de İstanbul'dan. Sürecimiz eksik.
CEO, İngiltere'de ortalama çalışanın 137 katı ücret alıyor, ABD'de 296 kat. OECD gelir dağılımın bozukluğu konusunda böyle örnekler veriyor.
Ekonomik barış diğer barışları da getirecek. ■