İnsanoğlu olarak biz en iyi neyi yönettik?
Şirketleri...
Şirket aslında bir süreç. Yani iki kişinin faaliyet gösterdiği her alanda bir süreç olmalıdır. O zaman aile de bir süreç gerektirir. Tek başına iken yapmakta bağımsız olduğumuz her konuda ikinci kişinin varlığında bağımlılığımız başlar. Buna da süreç deriz, usül deriz.
Usulünce, usul usul, usülden, usulüne uygun olarak, usulsüzlük deyişlerimiz ortak dilimiz. Bu dilin deyişlerini kendi yaptıklarımızda ne kadar uyguluyoruz! Kendi yaptıklarımın usule uygunluğu ne kadardır, ben biliyor muyum, önemsiyor muyum, saygılı mıyım usulüne, uyarılar alıyor muyum?
İşte buna benzer soruların cevapları, kişiden kişiye değişiyor. Kişiye göre olunca da cevaplar, işlerin yürüyüşü de kişiye bağımlı oluyor, sonuçlar da kişiye bağlı kalıyor.
Süreç sekteye uğruyor, maalesef!
Topluluk halinde yapılan işlerde usul veya süreç önem kazandıkça, uygulama kuvvetine kavuştukça topluluğun sonuçlardan elde ettiği ve duyduğu memnuniyet artıyor. Yapılacaklar belliyken yapılmayacaklar da biliniyor.
Bu memnuniyetin adına da gelişmişlik deniyor.
Konuyu indirelim otobüs sürücüsüne. Şehiriçi taşımalarda kullanılan yolcu otobüslerinin kazalarını her gün duyuyoruz. Durumu genellikle “sürücü hatası”na, ondan da “araç hatası”na bağlıyoruz. Sürücünün bilmeksizin sürdüğü aracın hata yapmasının da olağan olduğunu kendimize de söylemiyoruz, başkası da hatırlatmıyor. Sonuçta her gün kaza, hasar, kayıp yaşayıp gidiyoruz. Konu ettiğimiz otobüslerin yüzde 70'i dünyanın kullandığı ortak parçalar. Otobüslerin maliyetini oluşturan benzer veya aynı olan parçaların oranı yüzde 80.
Freni boşalmaz, gazı takılmaz, havası kaçmaz, vitesi atmaz, dumanı kokmaz çağdaş ürünler. Bu güncel ürünler bizden şikayetçi, bizden. Hakları geçiyor, yani. Sürücüsü de otobüs gibi güncel, çağdaş olsa, sürücüyü süren işletmeciler de güncel, çağdaş olsa bu otobüslerden duyduğumuz memnuniyet artacak.
Şehirlerarası otobüslerin de duası aynı.
Yani; toplu taşımacılığımızın karayolu kesiminde gelişmişlik sorunumuz var. 2 yıl kadar önce gündeme giren TürkiyeKart bize toplu taşımacılığımız hakkında röntgen verecek. Şehiriçindeki toplu taşımacılığın bütünleştirilmesi israfı kesecek, hizmeti arttıracak.
Yerel seçim vaatleri içinde, adayların toplu taşımaya verdikleri önemden, bunun halk nezdinde bir büyük beklenti olduğu da anlaşıldı.
İstanbul'u boydan boya sadece 105 dakikada geçen Halkalı-Gebze şehir treni toplu taşımaya verim ve tasarruf getiriyor. Demiryolu taşımacılığımızda çağdaş örneklerimiz artıyor.
* * *
Başlıktaki fikri, insanlığa genellesek sanki doğruluk payı yükselecek. İnsanlığı memnuniyetli veya hakkaniyetli yönetmediğimiz besbelli. Bugünkü Uruguay Devlet Başkanı Mujica, 10 yıllık hücre hapsinden bir ders aldığını söylüyor, dünyaya: “İnsanlığı; mutluluğunu aklında bulan, yalın yaşayan, üretken olan, uzlaşan insanlar kurtaracak.”
Her satın aldığımız şeye aslında hayatımızdan bir parçayı veriyor, özlemleri ihtiyaç sanıyoruz. Oysa uzlaşmak, insanlığın daha çok yapması gereken davranış...
* * *
Bir karşılaştırma ile biraz moral bulalım:
İhracatımız yüzde 0,5 arttı. Mart ayının ihracatı rekor kırdı. Artan ihracatın yanında ithalatımız azaldı, yüzde 17. İlk çeyrek ihracatımız da tarihi rekorda… İhracatımız ithalatımızın yüzde 90'ını karşıladı. ■