Bakalım dünya haritasına. Bir güzel tanım geçti finans kanallarında; Çin dünyanın fabrikasıdır. Yunanistan'ı ilk sıradan çıkarınca ortaya Çin çıktı, sonunda. Çin'in büyümesi yavaşlıyor, ithalatı azalıyor, ihracatı azalıyor.
Çin devleti, borsada, 1.400 şirketin işlemini durduruyor, yoğun kayıplar yüzünden.
Çin, parasının değerini düşürüyor, ürünün fiyatını indiriyor. Ama yine de yavaşlıyor.
Neden? Çünkü dünya bu fabrikadan aldıklarını azaltıyor. Büyük müşteriler olan ABD'de ve Avrupa'da işler hala zayıf, zayıflık Çin'e de vurdu artık.
Halbuki petrol dahil bütün hammadde fiyatları da düşüyor. Tam üretim zamanı, ama alıcı yok.
ABD'de büyümeden, enflasyondan, düzelmeden umudunu kesenler, devlet tahviline yükleniyor, sabit getiriye razı oluyorlar.
Ne üretimi, ne ticareti, ne yatırımı! Faiz arttırmak, Dolar’ı kuvvetlendirip gelişmekte olan bizim gibi ülkeleri boğmak biraz tehlikeli.
* * *
Geçen hafta, kendi ekonomik konularımıza baktık, yüreklendik.
İyi olduğumuz önemli alanlar bulduk. Bu alanlar, günlük haftalık alanlar değil, uzun vadeli alanlar, haftalık değişmeyen iyilikler.
Yazımızın sonunda da komşu ve çevre ülkelerde yayılan ve bizi saran olumsuzlukları ülkemizin dışında karşılamayı büyük başarı saydık. Bu olumsuzluklar, tersine, her saat değişebilen durumlar, ince dengeler ve bilelim ki uluslararası etkiler, hatta yönlendirmeler altında.
Hatırlayın lütfen ABD, hava harekatının aylık maliyetini 400 milyon Dolar, kara harekatının maliyetini de 1 milyar Dolar olarak açıklamıştı. Bir dünya rakamı daha var: Hükümetler 3 trilyon Dolar askeri harcama yapmışlar, 2014'te.
Şimdi lütfen dikkat: Sahibi belli olmayan askeri harcamalar hükümet harcamalarına eşit; 3 trilyon Dolar.
Demek ki örgütler hükümetler kadar kuvvetli artık. Veya hükümetler işlerini örgütler üzerinden görüyorlar.
Zaten ABD de buna örtü olarak, Ortadoğu'daki operasyonu aklamak için 62 devlet ile koalisyon halinde yaptıklarını tekrarlıyor. İç güvenlik harcamaları 1,4 trilyon Dolar. Yarısını hükümetler yapıyor, diğer yarısını kimin yaptığı belli değil. Cinayetlere ve husumete giden para çatışmalara giden paranın 2,5 katı!
Cinayet robotları geliyor.
Korkunç.
Nasıl gelecek huzur?
* * *
Huzur; TOBB ve beraberindeki STK'ların yine yaptığı gibi, ülkenin siyasal konularıyla doğrudan ve de alenen, yapıcı çaba göstermesi ile gelecek.
İş dünyasının temsilci örgütlerinden, sesler yine geç kalıyor. TÜSİAD ve MÜSİAD öne geçecek, beraberinde diğerleriyle doğrudan ve yapıcı çaba ile gelecek huzur.
Huzurumuzdan kendimiz; huzursuzluğumuzdan rakiplerimiz kazanıyor. Yüksek bedelli tecrübemiz var, iyi biliyoruz... ■