TOBB’da düzenlenen Trafik Güvenliği ve Karayolu Yolcu Taşımacılığı Çalıştayına ilişkin haberlere baktım. Henüz sonuç bildirgesi yayınlanmadığından, tam bir değerlendirme yapamasak da faydalı konular görüşülmüş. Yeni önlemlerin geleceği ve faydalı olacağı inancındayım. Üzerinde durmak istiyorum.
Kaza ve kayıpların azalması
Çalıştayda Bakan Arslan ve Bakan Soylu trafik güvenliğindeki iyileşmeden söz etmişler. Araç sayısı, sürücü sayısı ve seyahat miktarı hızla artarken kazaların aynı oranda artmaması, hatta kayıpların azalması gerçekten başarı. Bunda iki faktörün önemli olduğuna inanıyorum.
Yapılan bölünmüş yollar belli ölçüde kazaların, önemli ölçüde de ölümlerin azalmasında mutlaka rol oynadı. Artık hatalı solama sonucu meydana gelen kafa kafaya çarpışmalar sadece bölünmemiş az sayıdaki yolda meydana geliyor. Zaten bu yollar da pek yoğun değil. Eğer bu iyileşme olmamış olsaydı bugün çok büyük kaza ve ölüm sayıları olacaktı karşımızda.
İkinci husus denetim
Teknolojinin de yardımıyla taşıtlar ve sürücüler daha iyi denetlenebiliyor. Zaten trafikte iyileşmenin ana aracı eğitim ve cezalandırma. Her ne kadar Bakan Soylu, cezalandırmadan yana olmayan bir görünüm sergilemişse de yetişkin kişileri yanlışları yapmaktan caydırmanın en önemli aracı denetim ve cezalandırma değil mi? Kazalarda insan faktörünün payının yüzde 90 olduğu ısrarla belirtilmiş. Bu durumda insanların rolünün azaltılmasının tek etkili yolu cezalandırmadır.
Bayram özel
Bakan Arslan ve Bakan Soylu, Kurban Bayramına ilişkin olumlu durumu ısrarla belirtiyorlar. Görülen iyileşmeden memnun olmamak mümkün değil. Ancak sadece bir bayramlık veriden önemli sonuçlar çıkartmamak gerekir. Bunun kalıcı olup olmadığı ileride belirlenebilir. Kalıcılığı önümüzdeki bayramlarda da kanıtlanırsa ne mutlu. Bilinmeli ki, tatil süresinin uzun olması, bayram mevsimi gibi pek çok faktör bu sonuçta etkili olabilir.
Tuzak radar
Denetimin amacı işlerin ne kadar iyi gittiği yolunda sonuç elde etmek değildir. Böyle olsaydı, hız yapılamayan yollarda hız denetimi yapardık, denetim olduğunu açık açık belirtip insanların denetim noktasını geçene kadar gazdan ayaklarını çekip belki de biraz frene basmalarını sağlardık. Bu denetim ne kadar az ihlal yapıldığını gösterir, ama hiçbir işe yaramazdı. Denetimin amacı sürücülerin her yolda her an ihlal yapmalarını önlemektir. Bu nedenle önceden denetimin bilinmesi gerekmez. Her yer denetim noktasıdır. Özellikle de ihlalin olduğu yerler denetim için uygun yerlerdir. Denetim olduğunun önceden bildirilmemesi tuzak anlamı taşımaz. Hiçbir yerde adam öldürmek veya yaralamak yasaktır diye bir ikaz yok, ama bunları yapanlar cezalandırılıyor. Tuzağa düştük de demiyorlar. Sürpriz denetimler tuzak değil, çok faydalı denetimlerdir.
Cep telefonları
Bakan Soylu, sürüş esnasında cep telefonlarının görüşme amaçlı kullanımına sosyal medya amaçlı kullanımlarının da eklenmesiyle olumsuz etkinin arttığını belirtmiş. Çok yerinde. Peki, nasıl önlenecek? Tabii ki denetimle. Bunda teknoloji kullanılacağını da belirtmiş. Ben yapılan denetimlerin az olduğunu, kusurların pek azının cezalandırılabildiğini düşünüyorum. Denetim de ceza da artmalı. Ceza deyince, hem daha sık hem daha çok ceza diyorum. Kusurluysa cezadan kaçınmanın anlamı yok. Yoksa bedelini hepimiz öderiz.
Emniyet şeridi kullanımı
Bakan Soylu, emniyet şeridi kullanımlarına ilişkin de açıklama yapmış… Bunu denetim altına alacaklarını belirtiyor, ama beni tatmin etmedi. Ben kişiliğim gereği, kimseyi kendimden üstün kabul etmem. Kimse de bunu zorla yaptıramaz. Öyleyse, bu anlamda herkesle eşit olmalıyım. Bu, trafikte de böyle olmalı. Ben ambulans da, itfaiye de benimle eşit olsun demiyorum. Tabii ki, bunlara ayrıcalık tanınacak. Bu, benim de ihtiyacıma uygun bir şey. Ama kimsenin zamanı benimkinden veya bir başkasınınkinden kıymetli değil. Buna hükümetin bakanları da dahil. Bu yüzden bazılarının acelesi var diye, emniyet şeridinden gitmesini hoş karşılamam beklenmesin. Bunlara izin verilmesi de hiçbir şey değiştirmez. Bir de güvenlik konusu var. Bazı önemli kişilerin tehdit altında olduğunu, güvenlik amaçlı olarak özel yollardan çabuk gitmesi gerektiğini, tabii ki biliyorum. Zaten bunlar Trafik Kanunu’nda geçiş üstünlüğü şeklinde de belirtilmiş. Kötü yorumlanmamak kaydıyla geçiş üstünlüğü yerindedir. Bu amaçla emniyet şeritleri de kullanılabilir. Hepsi de o kadar. İş, acele, yetişme gereği beni ilgilendirmez.
Öğrenci servis konusu
Ağustos sonu Eylül başı servis konuşma sezonudur. Bir süre sonra geçer. Bir de Yönetmelik değişikliğinden, yeni sistem getirilmesinden söz ediliyor. Bu gazete, okuyucuya ulaştığında artık tüm kapsamdaki okullarda eğitim ve taşımacılık başlamış olacak. Artık ne sistemi! Ama konuşmakta fayda var. Ne istiyoruz? Servisler yasal olsun, güvenli olsun. Bunu neyle ölçeceğiz? Bu özelliklere sahip araçlara ruhsat ve izin belgesi vererek; tabii, servis amaçlı. Bundan sonra belgeli araçlardan hangisi öğrenci taşıyacak noktasına geliyoruz. Artık güvenlik vs. geride kaldı. Bu iş belge ile bitti. Şimdi, taşıyacak olanın seçiminin nasıl yapılacağı kararı verilecek. Birincisi okul aile birliğine en çok bağış yapan mı? Eğer buysa resmen Yönetmeliğe yazın. Bence servisin amacı okula, Milli Eğitime, okul aile birliğine para kazandırmak değil. Zaten böyle bir para kazanmak için servisçiden alınacak para sonunda öğrenciye ve velisine yansıtılacaktır. Öğrenci soygununu mazur göremezsiniz. Geriye bu hizmeti en ucuz verecek olan kalıyor. Ama ‘en uygunu olması önemli değil mi’ demeyin. Bu iş belge ile bitmişti. Böylece aileleri de haksız maliyetten korumuş olursunuz. Örgenci velileri nasıl kendi araçlarıyla kendi çocuklarını ve tanıdıklarının çocuklarını okula getirebiliyorsa kendileri bir araya gelerek, seçtikleri, anlaştıkları bir araç ile çocuklarını okula getirtip götürtebilirler. Buna da kimse karışamaz.
Ücret tarifeleri tavan
Servis konusu sadece İstanbul’un veya büyük illerin konusu değil. Pek çok yerde bu taşıma var. Değişik kuruluşlar ücret tarifesi yayınlayabiliyor. Bilinmeli ki bunlar esas olarak tavan. Altına inmek serbest, ama üstüne çıkılamaz. Bu anlayış okullar için geçerli. Veliler isterlerse bu tarifenin üzerinde lüks servis hizmeti de alabilirler. ■