4 Nisan 2020 tarihli genelgeyle D1 belgelilere yaşatılan mağduriyet, 23 Nisan 2020 tarihli yeni genelge ile de giderilmiş değil.
Genelgelerin değerlendirilmesi
İçişleri Bakanlığı'nın 4 Nisan 2020 tarihli genelgesinde, seyahat izin belgesinin D2 yolcu belgesine sahip maksimum 20 yolcu taşıma kapasitesine sahip araçlar için yolcu (koltuk) sayısının yarısını geçmemek üzere kullanılabileceği belirtilmektedir.
Karayolu Taşıma Yönetmeliği'ne göre D2 yetki belgeleri, grup yolcuların taşınabilmesi için kullanılır. Bunlarda her yolcu için ayrı bir bilet tanzimi söz konusu olmayıp grubu oluşturan tüm yolcular için bir taşıma sözleşmesi düzenlenmektedir.
Hâlbuki seyahat izin belgesi verilenler, bir grup oluşturan kişiler olmayıp her biri tek tek seyahat etme özelliğindedir.
Yönetmeliğe aykırı
Bu nedenle seyahat izin belgeli kişilerin D2 yetki belgesine sahip taşımacılarca taşınması Yönetmeliğe aykırıdır.
Diğer yandan D2 yetki belgelerine 9'dan büyük yolcu kapasitesine sahip tüm otobüsler kaydedilebilirken maksimum 20 yolcu kapasiteli otobüslerin kullanılabilmesi koltuk sayısının yarısı kadar yolcu taşınsa bile bulaşma riski açısından uygun değildir.
Yolcuların oturma düzeni
İnsanların birbirlerinden olumsuz etkilenmemesi için yarı kapasitenin kullanılması uygun olmakla birlikte, bunun yerine yolcuların araç içinde koltuklarda bitişik olarak oturtulmaması şeklinde belirlenecek bir kural, yolcu sayısını sınırlayacak ve oturma düzenini de belirleyecektir.
Diğer yandan araç kapasitesinin yarısı kadar olacak yolcuların da amaçlar açısından koltuklara tek tek oturtulması önemli olup düzenlemede yer almamaktadır.
Yeni genelge
İçişleri Bakanlığı'nın 23 Nisan 2020 tarihli genelgesinde ise D2 belgeli araçlara verilen taşıma yetkisinin aynı kurallara tabi olmaları koşuluyla D1 belgeli araçlara verilmesini de kapsamaktadır. D1 araçların da tabi olacağı söz konusu şartlar maksimum 20 koltuklu olma ve koltuk sayısının yarısının geçilmemesidir.
25 koltuk kapasitesi
Hâlbuki Taşıma Yönetmeliği'ne göre D1 yetki belgelerine 25 koltuktan küçük kapasiteli otobüslerin kaydedilmesi mümkün olmadığı için, verilen hakkın D1 belgeli araçlarla kullanılması mümkün değildir.
Yapılan açıklamalara bağlı olarak; gerek 4 Nisan 2020 gerekse 23 Nisan 2020 tarihli genelgelerdeki hususların yeniden düzenlenmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Buna göre seyahat izin belgeli yolcuları taşıma hakkı sadece D1 belgeli otobüslere verilmelidir.
Bunların da en az 25 koltuklu olduğu düşünülerek, 25 koltuğun üzerinde olmak kaydıyla maksimum koltuk sayısının ayrıca sınırlanabilmesi mümkün ise de böyle bir sınırlama taşıt içinin ferahlığı açısından uygun olmayacaktır.
Terminal zorunluluğu
Yönetmeliğe göre D1 belgeli taşımaların terminal kalkış ve varışlı olmaları zorunludur. Hâlbuki şu anda terminallerde bir hizmet verilmemektedir. Bu nedenle adı geçen kalkış ve varışların nerelerden yapılacağına açıklık getirilmelidir.
Bilet ücretleri
Getirilmiş bulunan yüzde 50 kapasite şartına bağlı olarak, yolcu taşımacılarının tarifelerindekinin iki katına kadar ücret uygulayabilmesine imkan verilmesi; ancak 2 katı aşan ücretler kural ihlali olarak değerlendirilmelidir.
(03.04.2020 tarih ve 6235 sayılı GENELGENİN TIPKI BASIMI İÇİN TIKLAYINIZ)
(03.04.2020 tarih ve 6235 sayılı GENELGENİN TIPKI BASIMI İÇİN TIKLAYINIZ)
İçişleri Bakanlığı: 23/04/2020 tarih ve Seyahat Tedbirleri/Denetim TIPKI BASIMI