Ramazan’ı geride bıraktık. 10 Nisan Çarşamba günü Bayram başlıyor. 9 günlük tatil kararı hareketlilik getirdi, ama yolcu talebine baktığımızda geçmiş bayramları andırmadığını görüyoruz. Yolcu talebi geçmiş bayramlarla mukayese edilemeyecek kadar düşük. Bayrama 4 gün kaldığı halde ortalama 1300 günlük otobüs çıkışı var. Normalde bayramdan bir hafta önce bu rakamın 1800-2000 adetleri bulması gerekirdi. Hafta sonu ve Pazartesi-Salı günü bu seviye 1500-2000’lere çıkabilir.
Seyahat talebi düşüyor
Yolcu talebini ekonomik koşullar etkiliyor. Bu ağır ekonomik koşullar vatandaşların hareketliliğini engelliyor. İlave seferler yapılıyor ama bu hiçbir zaman geçmiş bayramlarla ölçülebilir seviyede değil. Şu an yaşadığımız seviyeler bize geçmiş bayramları aratır duruma getirdi. 1800-2000 adet seviyelerindeki otobüs çıkışları bizim için normal seviyeler olması gerekirken biz bu seviyeye bayramda bile ulaşmakta zorlanıyorsak, bu sektör için önemli bir sıkıntıdır. Yani Türkiye genelinde 15 bin seferin altına düşmememiz gereken bir dönemde 10 bin sefer ancak yapılabiliyor. Maliyetler çok yüksek, firmalar hakikaten zor durumda. Bayram öncesinde çok yoğun bir yıkıcı rekabet vardı. Bayram nedeniyle belirli bir merkeze oturdu ama bundan sonra yine yoğun bir şekilde yıkıcı rekabet başlayacak. Tarihimizde hiçbir zaman yaşamadığımız zor bir dönemi yaşıyoruz. Bayram yine de sezon için bir gösterge olabilir.
6.5 milyon insan
Bayram sürecinde otobüslerle seyahat edecek yolcu sayısı 6.5 milyon olabilir diye hesaplıyoruz. Artık memleketine giden insanlar çoğunlukta. Öğrenciler eskisi gibi seyahat etme imkanına sahip değiller. Eskiden haftada bir ailesinin yanına giden öğrenciler ekonomik koşullar nedeniyle ayda bir gidebiliyorlar. Hakikaten hem ülke olarak, vatandaşlar olarak hem de otobüsçüler olarak çok zor bir süreci yaşıyoruz. İnşallah akaryakıt fiyatları ve kurlar bu seviyede durur. Pek öyle olacak gibi görünmüyor ama temennimiz bunlar. Akaryakıt fiyatlarının mutlaka düşmesi gerekiyor. Yoksa sürdürülebilir bir iş değil, karayolu taşımacılığı için zor bir süreç.
Uzun süredir umuda yolculuk yapıyoruz
Hep iyi olacak beklentisi hakim, ama iyi olmuyor. Şimdi seçimler sonrası ekonomik politikaların topluma ve sektöre nasıl yansımalarının olacağını göreceğiz. Artan maliyetler nedeniyle önümüzü göremiyoruz. Biz hiçbir zaman geleceğe bu kadar umutsuz bakmadık. 1970’li, 80’li yıllarda bile gelecek bu kadar karanlık değildi. Otobüs seferlerinin günlük düşük seviyesi bize bunu gösteriyor.
Şoför için bir statü şart
Seçim sürecinin tamamlanmasının önemli bir sonucu da artık sorunlarımızın çözümüne yönelik adımların atılması olacak. Birçok talebimiz var. Yaptırımlar, korsan taşımacılıkla mücadele konuları var. İnşallah bayramdan sonra ilgili bakanlıklar ile görüşerek taleplerimizi ileteceğiz. Şoför sorunumuz giderek büyüyor. Bu konuda İçişleri Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın ortak bir çalışma yürüterek şoförlük mesleğine bir statü kazandırmaları gerekiyor. Bunu her zaman söylüyorum. Dilimde tüy bitti. Bu maaşlarla, bu çalışma şartları nedeniyle sektöre yeni girişler olmuyor. Şoför yaşı yükseldikçe sağlık sorunları başlıyor, kaza riski de artıyor. Bizim öncelikli konumuz, şoförlük mesleğini gelecek nesillere sevdirecek şekilde ücretlendirmenin, çalışma şartlarını iyileştirmenin koşullarını oluşturmamız ve mesleki bir statü kazandırmamız.
Tüm sürücüler dikkat!
Kazaların azaltılmasına yönelik denetimlerin arttırılması, akıllı sistemlerin çok etkin şekilde kullanılması için atılması gereken adımlar var. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Araç Takip Sistemini (ATS) devreye soktu. Her ne kadar şu an yaptırım uygulanmasa da bizim sürücüleri daha dikkatli olmaları konusunda önlemleri almamız, direksiyon başında telefon kullanmamaları konusunda uyarmamız gerekiyor. Bayramda, ister otobüs, kamyon, minibüs, isterse otomobil sürücülerinin yorgun bir şekilde yola çıkmaması büyük önem taşıyor. Tüm sürücülerin trafik kurallarına uymaları gerekiyor. Firmaların da gerekli denetimleri yapması şart. Başka türlü kazaların önüne geçmek mümkün değil. Hepsinden önemlisi, bütün sürücülerin ve yolcuların emniyet kemerini bağlamalarını çok önemsiyoruz. Kazalarda daha fazla can kaybı yaşanmaması için bu çok önemli. Canını seven emniyet kemerini taksın.
Bu vesileyle herkese iyi bayramlar ve iyi yolculuklar diliyorum. ■